БИОЛОГИЯ 11 СЫНЫП САБАҚ ЖОСПАР

Биология 11-сынып

Cабақтытың тақырыбы: Кіріспе.

Сабақтың мақсаты:         1. Оқушыларды Биология және оған тығыз

байланысты ғылымдыардың зерттейтін саласымен таныстыру.

2. Биология ғылымың маңызын түсіндіре білу.

3.Ұтшылдықққа тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың пәнаралық байланысы: Тарих.

Сабақтың әдісі:     Сұрақ жауап,баяндау,

Сабақтың барысы:           І.    Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ.   Жаңа сабақты түсіндіру.

ІІІ.  Бекіту

ІV.  Үйге тапсырма беру.

Биология — Жер бетіндегі тірі ағзалардың орасан зор сан алуан формаларын және түрлерін зерттейтін тіршілік туралы ғылым.

Биологияның міндеті — тірі ағзалардың қасиеттерін зерттеу және олардың сан алуандығын, құрылыстарынын өзара байланыстары мен қоршаған орта жағдайларын түсіндіре білу. Бактерия-лардың кұрылысы мен тіршілік әрекеттерінін қасиеттерін микробио­логия окытып үйретеді; ботаника барлык, өсімдіктердің құрылысы ж/е физиологиялық қасиеттерін зерттейді; жануарлар дүниесін —зоология, саңырауқұлақтар дүниесін микология зерттеп үйретеді.

Мәселен, генетика ағзалардың тұқым қуалаушылық және өзгергіштік қасиеттерін окытып үйретеді. Ағза-лар құрылымына енетін химиялық заттардын құрамын, таралуы мен өзгеруінбиохимия зерттейді. Тіршіліктің жалпы касиеттері және мол-қ деңгейде пайда болуын; тірі ағзалардың қоршаған орта-дағы өзара қатынасын экология окытып үйретеді. Біртүтас ағза мен онын бөлшектері атқаратын ерекшеліктерді физиология зерттейді.

цитология (жасуша-тану) тірі жүйе ретіндегі жасушаның күрылымын, атқаратын қызметін және қасиеттерін, т. б. Зерттейд

Cабақтытың тақырыбы: Организмдердің негізгі құрлымдық деңгейлері.

Сабақтың мақсаты:         1. Оқушыларды  организмдердің негізгі құрлымдық деңгейлері мен таныстыру.                                                                      2.    Тірі организмдердің негізгі  жаратылыс деңгей лерінің ерекшеліктерін ажырата білу.

3.Ұйымшылдыққа тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:      тірек-сызба, кесте

Сабақтың пәнаралық байланысы: Тарих

Сабақтың әдісі:     Сұрақ жауап,баяндау, кесте толтыру.           .

Сабақтың барысы:           І.    Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ.   Жаңа сабақты түсіндіру.

ІІІ.  Бекіту

ІV.  Үйге тапсырма беру.

1.   Үй тапсырмасын тексеру

Тіршіліктің жаратылу деңгейі. Тірі табиғат күрылымының жаратылу деңгейі біркелкі қалыппен баспалдакты бейімделу аркылы кұрылатын қатармен сипатталады.

Деңгейлер	Дене құрылымы	Қай ғылым зерттейді
Молекула лык., жасушалық, жасушаішілік	ағза жасушалары, сондай-ак біржасушалылардың жасуша-ішілік кұрылымдары молеку-лалардан күралады	генетика, химия, физика
Мүшелік-ұлпа-лык	көпжасушалы ағзалар мүше-лер мен ұлпалардан қүралады	цитология гистология
Ағзалық	жеке түрлері құралады	өлкетану, жануар   тану, вирусология, анатомия, физио­логия, морфоло­гия, гигиена
Популяциялык-түрлік	белгілі терлер өзара еркін шарылысады	ЭКОЛОГИЯ, ЭВОЛЮ-   циялык ілім, мате­матика, генетика
Биогеоценозды	зат алмасуы және куат алмасуы негізінде тірі ағзалармен өлі күрамдас бөліктерді мекен ету жағдайларын біріктіре зерттейтін табиғи күрделі жүйе	экология жэне жалпы биология-лык ғылымдар
Биосфералық	Барлык. биогеоценоздардың жиынтығы. Жердегі барльщ күбылыстар кіреді	экология, физика, химия, геология, география

ІV.  Үйге  § 2

11сынып. Биология.10.09.

Cабақтытың тақырыбы: Тіршіліктің пайда болуы туралы теориялар..

Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларды тіршіліктің пайда болуы туралы теориялармен  таныстыру.

2. Тіршіліктің пайда болуы туралы дүние танымын артыру.
3. Оқушыларды адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың пәнаралық байланысы: Тарих. әдебиет.

Сабақтың әдісі:     Сұрақ жауап,баяндау,

Сабақтың барысы:           І.    Ұйымдастыру бөлімі.

ІІ.   Жаңа сабақты түсіндіру.

ІІІ.  Бекіту

ІV. Үйге тапсырма беру.

 І. Амандасу,оқушыларды түгелдеу,сабақ мақсатымен танысу.

ІІ.Тірішліктің пайда болуы туралы теориялар

Ондай теориялардың бірінде: «Тіршілікті белгілі бір уакыт аралығында ерекше кұдіретті күш жаратты» делінеді. Грек философы Аристотель мен ағылшын философы Ф.Бэкон: «Тіршілікті ешқандай құдіретті күш жаратқан жоқ, ол өздігінен өлі денелерден пайда болды», — деп, бұл пікірге қарсы шыққан. Ал голландиялық ғалым Ван Гельмонт өзінің еңбектерінде: ‘Тышқандар кір киімнен пайда болады», — деп түсіндірсе, дәрігер Парацельс «адамды қолдан жасап шығарудың» әдісін ұсынған. Келесі бір теорияда: «Жер еш уакытта жанадан пайда болған жоқ, ол әуел бастан мәңгі, олай болса, жер бетіндегі тіршілік те мәңгі», — делінеді. Бірқатар ғалымдар: «Жер бетіне басқа ғаламшардан өсімдіктің тозаны, споралары, тілті ұсақ организмдер де келіп түседі», — деген ойда болған. Ф.Реди және Л.Пастер тәжірибелері.XVII ғасырда италиялык дәрігер Фран  ческо   Реди   (1626—1698) тәжірибе

жүргізіп, «тіршілік өздігінен пайда бол­ды» деген теорияға карсы шықты. Ол бірнеше ыдыска өлген жыланның денесін салып, біразының бетін жауып, біразынашық, қалдырған. Бірнеше күннен кейінжабық  ыдыстарда   еш  өзгеріс   болмай,ашық ыдыстағы өлексе құрттай бастаган.  Ф.Реди:  «құрттар  өздігінен  пайдаболған   жоқ,   шыбынның етке   салған жұмырткасынан шыққан дернәсіл», — деп түсіндірді.Ф.Реди тәжірибе қорытындысын 1661жылы   жариялап,   тірі   организмдердіңөлі материядан пайда болмайтынын, яғни сазбалшыктан — бақа, ескі кір шүберектен — тышқан түзілмейтін дәлелдеді.