Дүниежүзі тарихы 7-сынып. Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар
Жиынтық бағалауға арналған
әдістемелік ұсыныстар
Дүниежүзі тарихы
7-сынып
Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 7-сынып оқушыларына «Дүниежүзі тарихы» пәні
бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде
құрастырылған.
Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге
оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға
мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге
арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ,
жинақта оқушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған.
Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныстар түрінде берілген.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді
ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.
2
Мазмұны
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ........ 4
«Рим империясының құлауы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау...................................... 4
«Феодализм» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .................................................................. 7
«Ислам тарихы» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау.......................................... 10
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ...... 14
«Крест жорықтары» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау ................................... 14
«Моңғолдар» ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау............................................ 18
«XIV-XVI ғ. бірінші жартысындағы ортағасырлық еуропалық қоғам» бөлімі бойынша
жиынтық бағалау..................................................................................................................... 22
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ...... 26
«Абсолютизм:Батыс пен Шығыс» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ............................. 26
«Сауда, қолөнер және әлемді игеру» бөлімі бойынша жиынтық бағалау......................... 30
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ...... 34
«Қайта Өрлеу дәуірі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .................................................. 34
«Реформация» бөлімі бойынша жиынтық бағалау .............................................................. 37
«Ғылыми революция» бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................................................. 41
3
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Рим империясының құлауы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Кіріспе. Неліктен Батыс Рим империясы құлады
Неліктен Византия 568 жылы Византия түрік қағаны
Истемиге елші жіберді
Княгиня Ольганың Константинопольге сапары Киев Русін
қалай өзгертті
Оқу мақсаты 6.3.1.1 «Ерте, орта, кейінгі орта ғасырлар» хронологиялық
шегін білу және уақыт сызығында белгілеу
6.3.2.1 Рим империясының ыдырау себептерін анықтау
және жіктеу
6.3.2.4 Византияның дипломатиялық саясатын оның
көршілес елдермен қарым-қатынасының мысалында
қарастырып, сипаттау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Ерте, орта, кейінгі орта ғасырлар тарихының
хронологиялық шеңбері мен кезеңдерін уақыт
сызығында анықтайды
• Рим империясының ыдырау себептерін жіктейді
• Византияның көршілес елдермен халықаралық
қарым-қатынасын анықтайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Хронологиялық шеңберді көрсету арқылы уақыт лентасында ерте, орта, кейінгі орта
ғасырлар тарихының кезеңдерін белгілеңіз.
2. Рим империясының ыдырау себептерін мұқият оқып, кестеге топтастырыңыз.
1. Рим империясының әскерлері өз әсери қуатын жоғалтты;
2. Құлдар өнеркәсіптің дамуына қарсы болды;
3. Варварлардың шапқыншылығы көбейді;
4. Құл иеленушілік жүйе елдің дамуын тежеді;
5. Императордың қаржыны тиімсіз жұмсауының нәтижесінде ақша жүйесі
құлдырады;
6. Рим империясының әскер мен билікті жабдықтау үшін халықтан жинаған салық
көлемінің өсуі қарапайым халықтың наразылығын тудырды;
7. Тауарларға, азық-түлікке баға өсті;
8. Императордың билігі әлсіреді.
Саяси себептер Әлеуметтік-экономикалық себептер
4
3. Ақпаратты оқып, сұрақтарға жауап жазыңыз.
a) 568 жылы соғды көпесі Маниах Иранға қарсы Византия империясымен сауда және
әскери келісімге қол қойған Константинопольде Түрік қағанатының елшілігін басқарды.
b) «Жылнамалар жинағында» баяндалғандай X ғасырда Княгиния Ольганың үкіметі
Византия императоры мен патриархына барып, оларды Константинопольде
шоқындырылды. Византия елшісі Киев жеріне келіп, екі ел арасында дипломатиялық
қатынасқа қадам жасады.
1. Дипломатиялық қатынастардың мақсаты қандай?
2. Византия империясы көршілес мемлекеттермен қандай қарым-қатынаста болды?
3. Түрік қағанаты мен Византияның арасындағы байланысты сипаттаңыз.
4. Киев Русі мен Византияның арасындағы байланысты сипаттаңыз.
Бағалау критерийі Тапсырма № Дескрипторлар Балл
Білім алушы
Ерте, орта, кейінгі орта
ғасырлар тарихының
хронологиялық
шеңбері мен кезеңдерін
уақыт сызығында
анықтайды
1 ерте орта ғасырдың хронологиялық
шеңберін анықтайды;
1
орта ортағасырдың хронологиялық
шеңберін анықтайды;
1
кейінгі ортағасырдың хронологиялық
шеңберін анықтайды;
1
Рим империясының
ыдырау себептерін
жіктейді
2
Саяси
себептері
Рим империясының ыдырауының
саяси себептеін көрсетеді
1
111
Әлеуметтік-
экономикалық
себептері
111
Рим империясының ыдырауының
экономикалық себебін көрсетеді
1
Византияның көршілес
елдермен халықаралық
қарым-қатынасын
анықтайды
3 Дипломатиялық қатынастардың
мақсатын сипаттайды;
1
Византияның көрші мемлекеттермен
байланысын сипаттайды;
1
Түрік қағанаты мен Византия
арасындағы байланысты сипаттайды;
1
Киев Русі мен Византия арасындағы
байланысты сипаттайды.
1
Барлығы 15
5
«Рим империясының құлауы» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға
ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні _____________________________________________
Бағалау критерийлері Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Ерте, орта, кейінгі орта ғасырлар
тарихының хронологиялық
шеңбері мен кезеңдерін уақыт
сызығында анықтайды
Ерте, орта, кейінгі орта ғасырлар
тарихының хронологиялық
шеңбері мен кезеңдерін уақыт
сызығында көрсетуде қиналады
Ерте, орта, кейінгі орта ғасырлар
тарихының хронологиялық
шеңбері мен кезеңдерін уақыт
сызығында көрсетуде
қателіктер жібереді
Ерте, орта, кейінгі орта
ғасырлар тарихының
хронологиялық шеңбері мен
кезеңдерін уақыт
сызығында көрсетеді
Рим империясының ыдырау
себептерін жіктейді
Батыс Рим империясының
ыдырау себептерін категориялар
бойынша жіктеуде қиналады
Батыс Рим империясының
ыдырау себептерін белгілі
категориялар бойынша жіктеуде
қателіктер жібереді
Батыс Рим империясының
ыдырау себептерін белгілі
категориялар бойынша
жіктеп, талдайды
Византияның көршілес елдермен
халықаралық қарым-қатынасын
анықтайды
Византияның көршілес
елдермен халықаралық қарым-
қатынасын анықтауда қиналады
Византияның көршілес елдермен
халықаралық қарым-қатынасын
анықтауда қателіктер жібереді
Византияның көршілес
елдермен халықаралық
қарым-қатынасын
анықтайды
6
«Феодализм» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Феодалдық экономика ерекшеліктері неде
Феодалдық қоғам қалай ұйымдасқан Ортағасырлық
қоғамды қаланың сәулеті мен өнері қалай бейнелейді
Оқу мақсаты 6.4.2.1 Экономикалық қатынастардың формаларын
түсіндіру арқылы феодалдық шаруашылықтың
ерекшеліктерін сипаттау
6.1.2.1 Үстемдік етушілер мен бағыныштылардың
(феодалдар мен шаруалардың) өзара қатынасын сипаттау
6.2.2.2 Өнердің (сәулет, сурет өнері) дамуына қоғамдағы
өзгерістердің ықпалын анықтау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Феодалдық құрылымның белгілерін анықтайды
• Федалдық қоғам мүшелерінің міндеттерін жіктейді
• Сеньор мен вассал арасындағы феодалдық
қатынастарды сипаттайды
• Роман және готикалық үлгінің (стильдердің)
ерекшеліктерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Феодалдық қоғамның белгілерін жазыңыз.
1. _______________________________________________________________
2. _______________________________________________________________
3. _______________________________________________________________
4. _______________________________________________________________
5. _______________________________________________________________
2. Мәтінді оқып, кестеге шаруалардың міндеткерліктерін ажыратып жазыңыздар.
Шаруа өз отбасын асырау және жақсы өнім жинау үшін өзінің аздаған жерін өндеп
отырды. Осы жер үшін ол өз мырзасына 1 қ ой, а зық-түліктен 3 себет төлеуі қажет.
Соынмен қатар ол өз еңбек құралдарымен мырзаның жерін жыртып, оған дәндер сеуіп,
уақыт келгенде өнім жинауы қажет. Шаруаның екі қызы және әйелі тоқу станогында мата
тоқып, киім тіккен және ол өнімді мырзасына апарып беру керек еді.
Еңбекпен өтеу (барщина) Шаруалардан заттай алым-салық (оброк)
3. Вассал мен сеньордың міндеттерін анықтаңыз.
Вассалдың міндеті Сеньордың міндеті
7
4. Романтикалық және готикалық стилдердің ерекшеліктерін анықтаңыз.
1. Ғимараттардың қарапайым құрылысы
2. Үлкен терезелер, көптүсті витраждар
3. Күрделі формалар, әшекейлердің жоқтығы.
4. Доға тәрізді аркалардың болуы
Романдық стил Готикалық стиль
Бағалау критерийі №
тапсырма
Дескрипторлар Балл
Білім алушы
Феодалдық құрылымның
белгілерін атайды
1 феодалдық құрылыстың 1-белгісін
атайды;
1
феодалдық құрылыстың 2-белгісін
атайды;
1
феодалдық құрылыстың 3-белгісін
атайды;
1
феодалдық құрылыстың 4 -белгісін
атайды;
1
феодалдық құрылыстың 5-белгісін
атайды;
1
Федалдық қоғам
мүшелерінің міндеттерін
жіктейді
2 барщинаны көрсетеді; 1
барщинаны көрсетеді; 1
оброкты көрсетеді; 1
оброкты көрсетеді; 1
Сеньор мен вассал
арасындағы феодалдық
қатынастарды сипаттайды
3 сеньордың міндетіне мысал келтіреді; 1
вассалдың міндетіне мысал
келтіреді;
1
4
роман стилін анықтайды; 1
роман стилін анықтайды; 1
готикалық стилді анықтайды; 1
готикалық стилді анықтайды. 1
Барлығы: 15
8
Роман және готикалық
үлгінің (стильдердің)
ерекшеліктерін сипаттайды
«Феодализм» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған
рубрика
Білім алушының аты-жөні: _______________________________________________
Бағалау критерийлері Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орта Жоғары
Феодалдық құрылымның
белгілерін атайды
Феодалдық құрылымның
белгілерін көрсетуде қиналады
Феодалдық құрылымның
белгілерін көрсетуде қателіктер
жібереді
Феодалдық құрылымның
белгілерін көрсетеді
Федалдық қоғам
мүшелерінің міндеттерін
жіктейді
Феодалдық қоғам мүшелерінің
міндеттерінен жіктеуде қиналады
Феодалдық қоғам мүшелерінің
міндеттерін жіктеуде қателіктер
жібереді
Феодалдық қоғам
мүшелерінің міндеттерін
жіктейді
Сеньор мен вассал
арасындағы феодалдық
қатынастарды сипаттайды
Вассал мен сеньордың
арасындағы феодалдық қарым-
қатынасты сипаттауда қиналады
Вассал мен сеньордың арасындағы
феодалдық қарым-қатынасты
сипаттауда қателіктер жібереді
Вассал мен сеньордың
арасындағы феодалдық
қарым-қатынастарды
сипаттайды
Готикалық және романдық
стилдердің ерекшеліктерін
көрсетуде қиналады
Готикалық және романдық
стилдердің ерекшеліктерін
көрсетуде қателіктер жібереді
Готикалық және романдық
стилдердің ерекшеліктерін
көрсетеді
9
Роман және готикалық
үлгінің (стильдердің)
ерекшеліктерін
сипаттайды
«Ислам тарихы» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалау
Тақырып Исламның тарихында 610-1258 жылдар аралығында
қандай басты оқиғалар орын алды
Неліктен VIII-XII ғғ. Ислам мәдениетінің «алтын ғасыры»
деп атайды
Оқу мақсаты 6.3.2.5 Ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі
халықаралық қатынастардың сипатын түсіндіру
6.2.2.1 Тарихи оқиғалардың өзара байланысын орнату
арқылы діндерің әлемдік мәдениетке ықпалын анықтау
6.2.3.1 Шығыс ойшылдары жетістіктерінің маңызын
бағалау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Кескін картада араб шапқыншылығының бағытын көрсетеді
• Ислам тарихында орын алған оқиғаларды
сәйкестендіреді
• Шығыс ойшылдарының жетістіктерін талдайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Картаны пайдаланып, келесі тапсырмаларды орындаңыз.
a) Арабтардың кем дегенде 3 жаулаушылық жорықтарының бағыттарын кескін
картада белгілеңіз.
b) Жаулап алған мемлекеттердің атауларын кескін картада белгілеңіз. (кем дегенде 3
мемлекет)
10
2. 610 және 1258 жылдар аралығындағы ислам тарихындағы негізгі 3 оқиғаны
сәйкестендіріп жазып, «v» белгісімен белгілеңіз.