» » ТЖБ ҚЖБ Биология 10-сынып (қоғамдық – гуманитарлық бағыты)

ТЖБ ҚЖБ Биология 10-сынып (қоғамдық – гуманитарлық бағыты)

03 сентябрь 2019, Вторник
6 141
0

«Биология» пәнінен
жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар
10-сынып
(қоғамдық – гуманитарлық бағыты)
Нұр-Сұлтан, 2019
2
Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 10 -сынып оқушыларына "Биология" пәні бойынша
жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде
құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар (қазақ тілінде білім беретін) 10 - сыныптың
"Биология" пәні бойынша оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының негізінде дайындалған.
Бөлім/ ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге
оқушылардың тоқсан бойынша жоспарланған Оқу мақсатына жету деңгейін анықтауға
мүмкіндік береді.
Әдістемелік ұсыныстарда бөлім/ ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге
арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ,
жинақта оқушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған.
Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныс түрінде берілген.
Әдістемелік ұсыныс негізгі мектеп мұғалімдеріне, мектеп әкімшілігіне, білім беру
бөлімінің әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне
және басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет - сайттағы қолжетімді
ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.
3
МАЗМҰНЫ
1 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ .............................................. 4
Молекулалық биология және биохимия тарауына жиынтық бағалау ....................................................... 4
Жасушалық биология бөлімі бойынша жиынтық бағалау ...................................................................... 10
2 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ............................................ 14
Заттардың тасымалдануы тарауына жиынтық бағалау ............................................................................ 14
Тыныс алу тарауына жиынтық бағалау ...................................................................................................... 19
Бөліп шығару бөлімі бойынша жиынтық бағалау .............................................................................. 23
3 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ............................................ 27
Жасушалық цикл тарауы бойынша жиынтық бағалау.............................................................................. 27
Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бөлімі бойынша жиынтық бағалау ..... 30
Эволюциялық даму Селекция негіздері. Тірі ағзалардың алуантүрлілігі бөлімі бойынша жиынтық
бағалау ........................................................................................................................................................... 34
4 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ ............................................ 38
Координация және реттеу бөлімі бойынша жиынтық бағалау ................................................................ 38
Қозғалыс және Биофизика бөліміне жиынтық бағалау ............................................................................ 42
Биотехнология бөліміне жиынтық бағалау ................................................................................................ 46
4
1 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
Молекулалық биология және биохимия тарауына жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.4.1.1 Жердегі тіршілік үшін судың іргелі маңызын
түсіндіру
10.4.1.2 Көмірсуларды құрылымы, құрамы және
қызметтері бойынша жіктеу
10.4.1.5 Түрлі жағдайлардың нәруыздар құрылымына
әсерін зерттеу
10.4.1.7 Дезоксирибонуклеин қышқылы репликациясы
10.4.1.8 Рибонуклеин қышқылы типтерінің құрылысы мен
қызметтерін ажырату
10.4.1.9 Рибонуклеин қышқылы және дезоксирибонуклеин
қышқылы молекулаларының құрылысын
салыстыру
Бағалау критерий Білім алушы
 Судың тіршіліктегі маңызын көрсетеді
 Көмірсулардың құрылымы мен құрамы және
қызметтерін сипаттайды
 Нәруыздардың құрылысына температураның әсерін
зерттейді
 ДНҚ репликациясы үдерісін түсіндіреді
 РНҚ типтерін құрылысы мен қызметтері арқылы
ажыратады
 РНҚ мен ДНҚ молекулаларының құрылысын
салыстырады
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгейлі дағдылар
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. 1-суреттегі судың қасиетіне сипаттама беріңіз.
2. Кестені толтырыңыз. Әр сипаттамаға сай ұяшыққа қате болса « » және дұрыс болса
« » белгілеңіз.
глюкоза жасунық гликоген крахмал
мономер
полимер
суда ерімейді
суда ериді
Құрылымдық
Қор заты
Энергия көзі
5
3. Оқушылар тағам құрамындағы нәруызды анықтау барысында көгілдір түсті ерітінді
пайда болды, бұл туралы қандай қорытынды жасауға болады?
4. 2-суреттегі графикте ферменттік реакцияның жылдамдағына әсер ететін оптимальды
температура көрсетілген.
(а) Графикте А әрпімен белгіленген қисық сызыққа температура қалай әсер ететінін
түсіндіріңіз.
(b) В нүктесінде нәруыз жоғары температраның әсерінен өзгеріске ұшырайды. Осы
құбылысты атаңыз.
5. ДНҚ репликациясының сызбасы 3-суретте берілген.
3-сурет
P, Q, R,S бөліктерін атаңыз.
Р _______________________________________________________________________
Q _______________________________________________________________________
R _______________________________________________________________________
S _______________________________________________________________________
Реакция жылдамдығы
6
6. РНҚ және ДНҚ молекулаларының құрылысын кестеде салыстырыңыз.
Салыстыру сипаты РНҚ ДНҚ
азоттық негіздер
көмірсу
құрылымы
7. РНҚ түрлерінің суреттері көрсетілген.
Суреттегі РНҚ түрлерін қызметтерімен сәйкестендіріңіз.
А. Нәруыз биосинтезі аяқталғаннан кейін ыдырап кетеді.
В. ДНҚ молекуласының көшірмесі болып табылады.
С. Нәруыз молекуласының синтезі кезінде рибосомаларға аминқышқылдарын
тасымалдайды.
7
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Судың тіршіліктегі
маңызын көрсетеді
1 суретке сәйкес судың қасиетін
анықтайды;
1
анықталған судың қасиетін сипаттайды; 1
Көмірсудың химиялық
құрылымы мен
қызметтері бойынша
жіктейді
2 глюкоза/ жасунық/гликоген/крахмалдың
мономерге жататынын анықтайды;
1
глюкоза/ жасунық/гликоген/крахмалдың
полимерге жататынын анықтайды;
1
глюкоза/ жасунық/гликоген/крахмалдың
физикалық қасиетін біледі;
1
глюкоза/ жасунық/гликоген/крахмалдың
қызметтерін ажыратады;
1
Биологиялық нысандарда
нәруыздардың болуын
анықтайды
3 тамақ сынақтарының нәтижесі бойынша
қолданылатын реагентті анықтайды;
1
Нәруыздардың
құрылысына
температураның әсерін
зерттейді
4
графиктегі А қисық сызығына
температураның әсерін түсіндіреді;
2
В жағдайындағы құбылысты сипаттайды; 1
ДНҚ репликациясы
үдерісін сипаттайды
5 ДНҚ репликациясына қатысатын 1, 2, 3
сандарымен берілген кезеңдерді біледі;
2
РНҚ типтерінің құрлысы
мен қызметтерін
анықтайды
6 1,2,3 суреттерге сәйкес РНҚ түрлерінің
қызметтерінің сәйкестігін анықтайды;
1
РНҚ мен ДНҚ
молекулаларының
құрылысын салыстырады
7 РНҚ ның азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын анықтайды;
2
ДНҚ ның азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын анықтайды.
Барлығы 15
8
Молекулалық биология және биохимия бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Судың тіршіліктегі маңызын
көрсетеді
Суретке сәйкес судың қасиетін
анықтауда, анықталған судың
қасиетін сипаттауда қиналады
Суретке сәйкес судың қасиетін
анықтауда, анықталған судың
қасиетін сипаттауда, қателіктер
жібереді
Суретке сәйкес судың қасиетін
анықтайды және анықталған
судың қасиетін сипаттайды
Көмірсудың химиялық
құрылымы мен қызметтері
бойынша жіктейді
Глюкоза/ жасунық/гликоген/
крахмалдың мономерге/полимерге
жататынын анықтауда және
физикалық қасиетін анықтауда,
қызметтерін ажыратуда қиналады
Глюкоза/ жасунық/гликоген/
крахмалдың мономерге/полимерге
жататынын анықтауда және
физикалық қасиетін анықтауда,
қызметтерін ажыратуда қателіктер
жібереді
Глюкоза/ жасунық/гликоген/
крахмалдың
мономерге/полимерге жататынын
анықтауда және физикалық
қасиетін анықтауда, қызметтерін
дұрыс ажыратады
Биологиялық нысандарда
нәруыздардың болуын
анықтайды
Биологиялық нысандарда
нәруыздардың болуын анықтауда
қиналады
Тамақ сынақтарының нәтижесі
бойынша қолданылатын реагентті
анықтауда қателіктер жібереді
Биологиялық нысандарда
нәруыздардың болуын дұрыс
анықтайды
Нәрыздардың құрылысына
температураның әсерін
зерттейді
Графиктегі А қисық сызығына
температураның әсерін түсіндіруде,
В жағдайындағы құбылысты
сипаттауда қиналады
Графиктегі А қисық сызығына
температураның әсерін
түсіндіруде, В жағдайындағы
құбылысты сипаттауда қателіктер
жібереді
Графиктегі А қисық сызығына
температураның әсерін
түсіндіреді; В жағдайындағы
құбылысты сипаттайды
ДНҚ репликациясы үдерісін
сипаттайды
ДНҚ репликациясы үдерісін
сипаттауда қиналады
ДНҚ репликациясына қатысатын
1, 2, 3 сандарымен берілген
кезеңдерді атауда қателіктер
жібереді
ДНҚ репликациясы үдерісін
толық сипаттайды
9
РНҚ мен ДНҚ
молекулаларының
құрылысын салыстырады
РНҚ ның азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын және ДНҚ ның
азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын анықтауда
қиналады
РНҚ ның азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын анықтауда,
ДНҚ ның азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын қателіктер
жібереді
РНҚ ның азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын, ДНҚ ның
азоттық негізін/көмірсу
атауын/құрылымын анықтайды
РНҚ типтерінің құрлысы мен
қызметтерін анықтайды
РНҚ типтерінің құрлысы мен
қызметтерін анықтауда қиналады
1,2,3 суреттерге сәйкес РНҚ
түрлерінің қызметтерінің
сәйкестігін анықтауда қателіктер
жібереді
РНҚ типтерінің құрлысы мен
қызметтерін анықтайды
10
Жасушалық биология бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.4.2.1 Электронды микроскоп арқылы көрінетін жасуша
органоидтерінің құрылысы мен қызметтерінің
ерекшеліктерін түсіндіру
10.4.2.2 Жасуша мембранасының сұйық кристалды
моделін пайдаланып, жасуша мембранасының
құрылымы, қасиеттері және қызметтері
арасындағы байланысты орнату
Бағалау критерий Білім алушы
 Электронды микроскоп арқылы көрінетін жасуша
органоидтерінің құрылысы мен қызметтерінің
ерекшеліктерін анықтайды
 Жасуша мембранасының сұйық кристалды моделін
пайдаланып, жасуша мембранасының құрылымы,
қасиеттері және қызметтерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. 1-суретте электронды микроскоп арқылы көрінет жасуша құрылымының сызбасы
көрсетілген.
1-сурет
(a) А, В және С, D құрылымдарының атауын атаңыз:
А.__________________________________________________________________
В.__________________________________________________________________
С.__________________________________________________________________
(b) A және C, D құрылымдарының қызметін сипаттаңыз:
11
2. Жасуша мембранасының сұйық кристалды моделіндегі кейбір жасуша құрылымдары
берілген:
Өз біліміңізді және келтірілген ақпараттарды қолдана отырып, плазмалық
мембрананың құрылымын көрсетіңіз, диаграммасын салыңыз.
3.Тапсырманы орындаңыз.
(a) Өзіңіздің салған диаграммадан гликопротеиндерді және холестеролды белгілеп
көрсетіңіз.
(b) Гликопротеиннің және холестеролдың қызметтерін жазыңыз.
4. Қызылша өсімдігінің кішкене үш бөлікке бірдей етіп кесіңіз және бірінші сынаққа бір
бөлігін 2 см дистилденген су құйып бөлме темпертаурасында қалдырыңыз. Екінші
бөлігін екінші сынауыққа салып мұзы бар стаканда қалдырыңыз. Үшінші сынауыққа
кесілген бөліктің бірін салып, су құйыңыз және 100 градуста қайнаған суға сынауықты
ұстағыш арқылы ұстаңыз, үш жағдайда қандай өзгеріс болады, сипаттаңыз.
5. Нәтижелерді салыстырып, қорытынды жазыңыз. Қыздарғанда қосқабатты билипидте
қандай өзгеріс болады?
12
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Электронды микроскоп
арқылы көрінетін жасуша
органоидтерінің
құрылысы мен
қызметтерінің
ерекшеліктерін
анықтайды
1 суретте электронды микроскоп арқылы
көрінетін а, в және с, d жасуша
орагноидтарына атау береді;
2
2
суретте келтірілген а, в және с, d
жасуша органоидтарының қызметін
сипаттайды;
1
1
Жасуша мембранасының
сұйық кристалды моделін
пайдаланып, жасуша
мембранасының
құрылымы, қасиеттері
және қызметтерін
сипаттайды
2 жасуша мембранасының сұйық
кристалды моделіндегі кейбір жасуша
компоненттерінің диаграммасын
пайдаланып суретін салады;
1
1
3 салған диаграммадан
гликопротеиндерді және
холестеролдың орналасқан жерін
анықтайды;
1
гликопротеиннің және холестеролдың
қызметтерін сипаттайды;
1
4 жасуша мембранасына әсер ететін
факторларды түсіндіреді;
2
5 жасуша мембранасына температурамен
әсер еткенде фосфолипидті
биқабаттағы өзгірісті түсіндіреді.
3
Барлығы 15
13
Жасушалық биология бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Электронды микроскоп
арқылы көрінетін жасуша
органоидтарының құрылысы
мен қызметін анықтайды
Электронды микроскоп арқылы
көрінетін жасуша
органоидтарының құрылысы мен
қызметін анықтайды
Суретте электронды микроскоп
арқылы көрінетін А, В және С, D
жасуша орагноидтарына атау беруде,
органоидтарының қызметін
сипаттауда қателіктер жібереді
Суретте электронды микроскоп
арқылы көрінетін А, В және С,
D жасуша орагноидтарына атау
береді, қызметін дұрыс
сипаттайды
Жасуша мембранасының
сұйық кристалды моделін
пайдаланып, жасуша
мембранасының құрылымы,
қасиеттері және қызметтерін
сипаттайды.
Жасуша мембранасының сұйық
кристалды моделіндегі кейбір
жасуша компоненттерінің
диаграммасын пайдаланып суретін
салуда қиналады
Жасуша мембранасының сұйық
кристалды моделіндегі кейбір
жасуша компоненттерінің
диаграммасын пайдаланып суретін
салуда, салған диаграммадан
гликопротеиндерді және
холестеролдың орналасқан жерін
анықтауда, гликопротеиннің және
холестеролдың қызметтерін
сипаттауда қателіктер жібереді
Жасуша мембранасының
сұйық кристалды моделін
пайдаланып, жасуша
мембранасының құрылымы,
қасиеттері және қызметтерін
дұрыс сипаттайды
14
2 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
Заттардың тасымалдануы тарауына жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.1.3.1 Беттік аудан мөлшерінің көлемге қатынасының
мәнін есептеу
10.1.3.2 Пассивті және активті тасымалдау механизмдерін
салыстыру
Бағалау критерий Білім алушы
 Беттік аудан мөлшерінің көлемге қатынасының
маңызын түсіндіреді
 Пассивті және активті тасымалдау механизмдерінің
ерекшеліктерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Кестені толтырыңыз.
1-кесте
15
2. 1-суреттегі диаграммаға назар аударыңыз.
1-сурет
(а) Тасымалдау түрлерін сипаттаңыз.
А.__________________________________________________________________
В.__________________________________________________________________
3. 2-кестені толтырыңыз.
Тасымалдау А В
Түрлері
Қозғалысы
Энергия
2-кесте
16
4. 3-суретте тасымалдау түрлері көрсетілген.
3-сурет
А тасымалдау түріне сипаттама беріңіз.
5. А тасымалдау түріне қарағанда С тасымалдау түрінің айырмашылығын сипаттаңыз.
17
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Беттік аудан мөлшерінің
көлемге қатынасының
маңызын түсіндіреді
1 1, 2, 3 және 4 ағзаның беттік
ауданын/көлемін/ беттік ауданның
көлемге қатынасын табады;
1
1
1
1
Амеба /құрт /қоян /қасқырдың мөлшері
мен пішінін анықтайды және
түсіндіреді;
2
1
Пассивті және активті
тасымалдау
механизмдерінің
ерекшеліктерін
сипаттайды
2 А және В тасымалдау түрлерін
сипаттайды;
2
3
А және В тасымалдау түрлеріне
жататын типтерін атайды;
А және В тасымалдау түрлеріндегі
мембарана арқылы өтетін заттардыңы
тасымалы туралы сипаттама береді;
А және В тасымаладау түрлеріне
энергияның қажеттігін анықтайды;
2
2
2
4
3-суреттегі А тасымалдау түрін
сипаттаңыз;
1
5
А тасымалдау түріне қарағанда С
тасымалдау түрінің айырмашылығын
сипаттаңыз.
1
Барлығы 17
18
Заттардың тасымалдануы бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Беттік аудан мөлшерінің
көлемге қатынасының мәнін
есептейді
Беттік аудан мөлшерінің көлемге
қатынасының мәнін есептеуде
қиналады
1,2,3 және 4 ағзаның беттік
ауданын/көлемін/ беттік ауданның
көлемге қатынасын
табуда,амеба/құрт/қоян/қасқырдың
мөлшері мен пішінін анықтауда
және түсіндіруде қателіктер
жібереді
Беттік аудан мөлшерінің көлемге
қатынасының мәнін дұрыс
есептейді
Пассивті және активті
тасымалдау механизмдерінің
ерекшеліктерін сипаттайды
Пассивті және активті тасымалдау
механизмдерінің ерекшеліктерін
сипаттауда қиналады
А және В тасымалдау түрлерін
сипаттауда қателіктер жібереді.
А және В тасымалдау түрлеріне
жататын типтерін атауда,
мембрана арқылы өтетін
заттардың тасымалы туралы
сипаттама беруде, А және В
тасымаладау түрлеріне
энергияның қажеттігін анықтауда
қателіктер жібереді
Пассивті және активті
тасымалдау механизмдерінің
ерекшеліктерін дұрыс сипаттайды
19
Тыныс алу тарауына жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.1.4.3 Метаболизмнің түрлерін атау
10.1.4.4 Энергетикалық алмасу кезеңдерін сипаттау
10.1.4.5 Митохондрия құрылымдары мен жасушалық
тынысалу үдерістерінің өзара байланысты орнату
Бағалау критерий Білім алушы
 Метаболизмнің түрлерін анықтайды
 Энергетикалық алмасу кезеңдерінің ерекшеліктерін
сипаттайды
 Митохондрияның құрылысы мен тыныс алу процесі
арасындағы байланысты түсіндіреді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгейлі дағдылар
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. 1- суретті пайдаланыңыз.
1-сурет
А және В үдерістеріне атау беріңіз және сипаттаңыз.
2. Қалып қойған терминдерді анықтаңыз.
Метаболизм __________________________________болып бөлінеді.Катаболизм
процесі кезінде _______________________заттар түзіледі, ал анаболизм процесі кезінде
________________________________________ синтезделеді.
20
3. Кестені толтырыңыз.
Энергетикалық
алмасу кезеңдері
Қайда өтеді? Биологиялық АТФ-тың маңызы
Дайындық кезең
Оттексіз кезең
Оттекті кезең
4. Митохондрияның құрылысы: криста мен матрикстің қызметтерін сипаттаңыз.
5. Кілтті сөздерді пайдалана отырып: Креб цикл, пируват, глюкоза және НАДФ сызбада
көрсетіңіз және митохондрия құрылысымен байланысын түсіндіріңіз.
21
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Метаболизмнің түрлерін
анықтайды
1
метаболизмнің түрлерінің
сипаттамасын біледі;
1
2 диаграмма арқылы метаболизм
түрлерін анықтайды;
2
А және В түрлеріне сипаттама береді; 1
Энергетикалық алмасу
кезеңдерінің
ерекшеліктерін
сипаттайды
3 энергетикалық алмасудың
дайындық\оттексіз\оттекті
кезеңдерінің қайда жүретінін
анықтайды;
3
энергетикалық алмасудың дайындық
\оттексіз \оттекті кезеңдеріндегі АТФ
тың маңызын сипаттайды;
3
Митохондрияның
құрылысы мен тыныс алу
процесі арасындағы
байланысты түсіндіреді
4 митохондрияның құрылысы матрикс
пен кристаның қызметтерін
сипаттайды;
2
5 сызба арқылы митохондрияның
құрылысы мен тыныс алу үдерісі
арасындағы байланысты түсіндіреді.
3
Барлығы 15
22
Тыныс алу бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Метаболизмнің түрлерін
анықтайды
Метаболизмнің түрлерін
анықтайды
Метаболизмнің түрлерінің сипаттама
беруде, метаболизм түрлерін
анықтауда, А және В түрлеріне
сипаттама беруде қателіктер жібереді
Метаболизмнің түрлерін дұрыс
анықтайды
Энергетикалық алмасу
кезеңдерінің ерекшеліктерін
сипаттайды
Энергетикалық алмасу
кезеңдерінің ерекшеліктерін
сипаттауда қиналады
Энергетикалық алмасудың
дайындық\оттексіз\оттекті
кезеңдерінің қайда жүретінін
анықтауда, Энергетикалық
алмасудың
дайындық\оттексіз\оттекті
кезеңдеріндегі АТФ - тың маңызын
сипаттауда қателіктер жібереді
Энергетикалық алмасу
кезеңдерінің ерекшеліктерін
сипаттайды
Митохондрияның құрылысы
мен тыныс алу процесі
арасындағы байланысты
түсіндіреді
Митохондрияның құрылысы мен
тыныс алу процесі арасындағы
байланысты түсіндіреді
Митохондрияның құрылысы матрикс
пен кристаның қызметтерін
сипаттауда, сызба арқылы
митохондрияның құрылысы мен
тыныс алу үдерісі арасындағы
байланысты түсіндіруде қателіктер
жібереді
Митохондрияның құрылысы
мен тыныс алу процесі
арасындағы байланысты
түсіндіреді
23
Бөліп шығару бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.1.5.2 Диализ механизмін түсіндіру
10.1.5.3 Бүйрек трансплантациясы мен диализдің
артықшылықтары мен кемшіліктерін талқылау
Бағалау критерий Білім алушы
 Бүйрек ауруының пайда болу себептері мен
салдарын келтіреді
 Диализ механизмін түсіндіреді
 Бүйрек трансплантациясы мен диализдің
артықшылықтары мен кемшіліктерін көрсетеді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Бүйрек ауруының пайда болуының үш себебін келтіріңіз:
2. Бүйрек ауруының салдарын келтіріңіз (3 тен кем емес):
3. Диализ – бүйрек ауруын емдеу жолы.
1-суретте диализ құрылғысы көрсетілген.
1-сурет
Диализ құрылғысы қанды қалай тазалайтынын түсіндіріңіз.
4. Диализді сұйықтықтың құрамы диализді жіберу барысында өзгереді. 1-кестеде диализ
сұйықтығында әрбір заттың концентарциясы қалай өзгеретінін, «төмен», «жоғары»,
«сол күйінде», «жоқ» сөздерін пайдалана отырып толтырыңыз.
24
1-кесте
5. Бүйрек трансплантациясы – мүшелерді трансплантациялау үшін кеңінен қолданылады.
Бүйрек трансплантациясының диализді құрылғыға қарағанда артықшылықтарын
сипаттаңыз.
25
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Бүйрек ауруының
пайда болу себептері
мен салдарын келтіреді
1 бүйрек ауруының пайда болуының
бірінші себебін келтіреді;
1
бүйрек ауруының пайда болуының
екінші себебін келтіреді;
1
бүйрек ауруының пайда болуының
үшінші себебін келтіреді;
1
2 бүйрек аурының бір зардабын
келтіреді;
1
бүйрек аурының екінші зардабын
келтіреді;
1
бүйрек аурының үшінші зардабын
келтіреді;
1
Диализ механизмін
түсіндіреді
3 диализ механизмін түсіндіреді; 1
Бүйрек
трансплантациясы мен
диализдің
артықшылықтары мен
кемшіліктерін
көрсетеді
4 бүйрек трансплантациясы мен
диализдің артықшылықтарын атайды;
3
5 бүйрек трансплантациясы мен
диализдің кемшіліктерін атайды.
3
Барлығы 13
26
Бөліп шығару бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Бүйрек ауруының пайда болу
себептері мен салдарын келтіреді
Бүйрек ауруының пайда болу
себептері мен салдарын
келтіруде қиналады
Бүйрек ауруының пайда
болуының бірінші/екінші/үшінші
себебін келтіруде қателіктер
жібереді
Бүйрек ауруының пайда болу
себептері мен салдарын дұрыс
анықтайды
Диализ механизмін түсіндіреді Диализ механизмін сипаттауда
қиналады
Диализ механизмін сипаттауда
қателіктер жібереді
Диализ механизмін
сипаттайды
Бүйрек трансплантациясы мен
диализдің артықшылықтары мен
кемшіліктерін көрсетеді
Бүйрек трансплантациясының
артықшылықтары мен
кемшіліктерін атауда қиналады
Бүйрек трансплантациясының
артықшылықтары мен
кемшіліктерін атауда қателіктер
жібереді
Бүйрек трансплантациясының
артықшылықтары мен
кемшіліктерін көрсетеді
Диализдің артықшылықтары мен
кемшіліктерін атауда қиналады
Диализдің артықшылықтары мен
кемшіліктерін атауда қателіктер
жібереді
Диализдің артықшылықтары
мен кемшіліктерін көрсетеді
27
3 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
Жасушалық цикл тарауы бойынша жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.2.2.1 Өсімдіктер мен жануарлардағы гаметалардың
қалыптасу ерекшелігін түсіндіру
10.2.2.2 Жасушалардың бақылауға бағынбайтын бөлінуі
нәтижесінде обырдың түзілуін түсіндіру
10.2.2.3 Қартаю үдерісін түсіндіру
Бағалау критерий Білім алушы
 Өсімдіктер мен жануарлардағы гаметалардың
қалыптасуындағы ұқсастықтар мен
айырмашылықтарды көрсетеді
 Жасушалардың бақылауға бағынбайтын бөлінуі
нәтижесінде обырдың түзілуін түсіндіреді
 Картаю үдерісін түсіндіреді
 Қартаю үдерісінің себептері мен салдарын
көрсетеді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Өсімдіктер мен жануарлардағы гаметалардың қалыптасуындағы ұқсастықтар мен
айырмашылықтарды Венн диаграммасына толтырыңыз.
2. Бақылауға бағынбайтын жасушалардың бөлінуінен обырдың пайда болуын
түсіндіріңіз.
3. Қартаюдың 3 – тен кем емес себебін келтіріңіз:
4. Суретті пайдалана отырып, қартаюдың зардаптарын атаңыз.
А. В.
5. Сызбаны пайдаланып, қартаюдың үдерісін түсіндіріңіз.
28
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Өсімдіктер мен
жануарлардағы
гаметалардың
қалыптасуындағы
ұқсастықтар мен
айырмашылықтарды
көрсетеді
1 өсімдіктер мен жануарлардағы
гаметалардың қалыптасуындағы
ұқсастықтарын сипаттайды;
3
өсімдіктер мен жануарлардағы
гаметалардың қалыптасуындағы
айырмашылықтарды сипаттайды;
2
Жасушалардың
бақылауға бағынбайтын
бөлінуі нәтижесінде
обырдың түзілуін
түсіндіреді
2 бақылауға бағынбайтын жасушалар
бөлінуінен обырдың пайда болуын
түсіндіреді;
3
Қартаю үдерісінің
себептері мен
зардаптарын көрсетеді
3 қартаюдың үдерісінің 3 -тен кем емес
себебін келтіреді;
3
4 А және В сурет арқылы қартаюдың
зардаптарын атайды;
2
Қартаю үдерісін
түсіндіреді
5 қартаю үдерісін хромосома
құрылысымен байланыстыра
түсіндіреді.
2
Барлығы 15
29
Жасушалық цикл бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Өсімдіктер мен жануарлардағы
гаметалардың
қалыптасуындағы ұқсастықтар
мен айырмашылықтарды
көрсетеді
Өсімдіктер мен жануарлардағы
гаметалардың қалыптасуындағы
ұқсастықтар мен
айырмашылықтарды көрсетуде
қиналады
Өсімдіктер мен жануарлардағы
гаметалардың қалыптасуындағы
ұқсастықтар/айырмашылықтарды
сипаттауда қателіктер жібереді
Өсімдіктер мен жануарлардағы
гаметалардың қалыптасуындағы
ұқсастықтар мен
айырмашылықтарды дұрыс
көрсетеді
Жасушалардың бақылауға
бағынбайтын бөлінуі
нәтижесінде обырдың түзілуін
түсіндіреді
Жасушалардың бақылауға
бағынбайтын бөлінуі нәтижесінде
обырдың түзілуін
түсіндіреді.түсіндіруде қиналады
Бақылауға бағынбайтын
жасушалар бөлінуінен обырдың
пайда болуын түсіндіруде
қателіктер жібереді
Бақылауға бағынбайтын
жасушалар бөлінуінен обырдың
пайда болуын түсіндіреді
Қартаю үдерісінің себептері
мен зардаптарын көрсетеді
Қартаю үдерісінің себептері мен
зардаптарын көрсетуде қиналады
Қартаюдың үдерісінің 3 -тен кем
емес себебін келтіруде, А және В
сурет арқылы қартаюдың
зардаптарын атауда қателіктер
жібереді
Қартаю үдерісінің себептері мен
зардаптарын дұрыс көрсетеді
Қартаю үдерісін түсіндіру Қартаю үдерісін хромосома
құрылысымен байланыстыра
түсіндіруде қиналады.
Қартаю үдерісін хромосома
құрылысымен байланыстыра
түсіндіруде қателіктер жібереді.
Қартаю үдерісін хромосома
құрылысымен байланыстыра
түсіндіреді.
30
Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары бөлімі бойынша жиынтық
бағалау
Оқыту мақсаттары 10.2.4.4 Аллельді және аллельді емес гендердің өзара
әрекеттесуін салыстыру
10.2.4.5 Мутагенез себептерін және мутация түрлерін
зерттеу
10.2.4.6 Хромосомалар санының ауытқуымен байланысты
адамның хромосомдық ауруларын (аутосомдық
және жыныстық) сипаттау
Бағалау критерий Білім алушы
 Аллельді және аллельді емес гендердің өзара
әрекеттесуін салыстырады
 Мутагенездің себептерін мен мутацияның типтерін
түсіндіреді
 Хромосомалар санының ауытқуымен байланысты
ауруларға берілген есептерді шығарады және
түсіндіреді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Аллельді және аллельді емес гендердің түрлерін және маңызын сызбада түсіндіріңіз.
31
2. Қалып қойған ұяшықтарды толтырыңыз.
№ Мутацияның типтері Сипаттамасы
1 Хромосоманың құрылымы
өзгереді
2 Гендік мутация
3 Хромосоманың санының өзгеруі
3. A, B, C, D cуреттерін пайдалана отырып, мутагенездің туындау себептерін атаңыз және
түсіндіріңіз.
А. B. C. D.
_____________________________________________________________________________
4. Дені сау ерлі зайыптылардың отбасында дальтонизмнің белгісі бар бір бала мен дені сау
қыз бала дүниеге келген. Осы аталған адамдардың барлығының генотиптерін анықтаңыз.
5. Гемофилиямен ауыратын ер адам әкесі гемофилик дені сау әйелге үйленген. Осы
отбасында сау балалардың дүниеге келуі мүмкін бе?
32
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Аллельді және аллельді
емес гендердің өзара
әрекеттесуінің
айырмашылықтарын
түсіндіреді
1 аллельді және аллельді емес гендердің
өзара әрекеттесуінің түрлерін атайды;
2
аллельді және аллельді емес гендердің
өзара әрекеттесуінің түрлерінің
маңызын түсіндіреді;
2
Мутагенездің себептерін
мен мутацияның
типтерін түсіндіреді
2 мутация түрлерін анықтайды; 1
сипаттамасын жазады; 1
3 мутагенездің туындау себептерін атайды; 1
мутагенездің туындау себептерін
түсіндіреді;
1
Хромосомалар санының
ауытқуымен байланысты
ауруларға берілген
есептерді шығарады
және түсіндіреді
4 хромосомалар санының ауытқуымен
байланысты ауруларға берілген
есептерді ығарады;
1
хромосомалар санының ауытқуымен
байланысты ауруларды түсіндіреді;
1
5 хромосомалар санының ауытқуымен
байланысты ауруларға берілген
есептің шартын жазады;
1
есепті шығарады. 1
Барлығы 12
33
Тұқымқуалушылық пен өзгергіштік заңыдылықтары бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Аллельді және аллельді емес
гендердің өзара әрекеттесуінің
айырмашылықтарын
түсіндіреді
Аллельді және аллельді емес
гендердің өзара әрекеттесуінің
түрлерін атауда қиналады
Аллельді және аллельді емес
гендердің өзара әрекеттесуінің
түрлерін атауда қателіктер
жібереді
Аллельді және аллельді емес
гендердің өзара әрекеттесуінің
түрлерін атайды
Мутагенездің себептерін мен
мутацияның типтерін
түсіндіреді
Мутагенездің себептерін мен
мутацияның типтерін түсіндіруде
қиналады
Мутация түрлері мен
сипаттамасын анықтауда,
мутагенездің туындау себептерін
А, В, С, D атауда және
түсіндіруде қателіктер жібереді
Мутагенездің себептерін мен
мутацияның типтерін дұрыс
түсіндіреді
Хромосомалар санының
ауытқуымен байланысты
ауруларға берілген есептерді
шығарады және түсіндіреді
Хромосомалар санының
ауытқуымен байланысты ауруларға
берілген есептерді шығарады және
түсіндіруде қиналады
Хромосомалар санының
ауытқуымен байланысты
ауруларға берілген есептерді
шартын жазуда, шығаруда
қателіктер жібереді
Хромосомалар санының
ауытқуымен байланысты
ауруларға берілген есептерді
шығарады және түсіндіреді
34
Эволюциялық даму Селекция негіздері. Тірі ағзалардың алуантүрлілігі бөлімі
бойынша жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.2.6.1 Тұқымқуалайтын өзгергіштік пен эволюция
арасындағы өзара байланысты түсіндіру
10.2.6.2 Эволюцияның дәлелдемелерін талдау
10.2.6.4 Антропогенездің кезеңдерін атау
10.2.5.1 Селекция әдістері арқылы ауыл шаруашылық
өсімдіктері мен жануарлардың қолтұқымдарын
жақсарту тәсілдердің зерттеу
Бағалау критерий Білім алушы
 Тұқымқуалайтын өзгергіштік пен эволюция
арасындағы өзара байланысты түсіндіреді
 Эволюция дәлеледемелерін сипаттайды
 Антропогенездің негізгі кезеңдерін сипаттайды
 Селекция әдістері арқылы ауыл шаруашылық
өсімдіктері мен жануарлардың қолтұқымдарын
жақсарту тәсілдерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Кілтті сөздерді пайдаланып: мутация, ген дрейфі, популяциялық толқындар,
бейімделушілік, қоршаған орта, тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыпталу
тұқымқуалайтын өзгергіштік пен эволюция арасындағы байланысты түсіндіріңіз.
2. 1 және 2 суретті пайдаланып эволюцияның дәлелдемелерін атаңыз және сипаттаңыз.
1-сурет 2-сурет
Жауабын кестеге толтырыңыз:
Атауы Сипаттамасы
1
2
35
3. Суретте эволюция дәлелдемелері келтірілген.
А. В.
А және В атау беріңіз және сипаттаңыз.
А В
4. 3.1 – суретті пайдалана отырып антропогенездің 1, 3 және 5 кезеңдеріне атау беріңіз
және дамуындағы ерекшеліктерді түсіндіріңіз.
3.1 - сурет
Жауабын кестеге толтырыңыз.
1
3
5
5. Өсімдіктер селекциясын жақсартудың екі жолын ұсыныңыз:
_____________________________________________________________________________
6. Жануарлар селекциясын жақсартудың екі жолын ұсыныңыз:
_____________________________________________________________________________
36
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Тұқымқуалайтын
өзгергіштік пен эволюция
арасындағы өзара
байланысты түсіндіреді
1 тұқымқуалайтын өзгергіштік пен
эволюция арасындағы байланысты
түсіндіреді;
1
Эволюция
дәлеледемелерін
сипаттайды
2 1 және 2 суретті пайдаланып
эволюцияның дәлелдемелерін атайды
және сипаттайды;
2
3 сурет арқылы эволюциялық
дәлелдемелерді анықтайды;
1
сурет арқылы эволюциялық
дәлелдемелерді сипаттайды;
1
Антропогенездің негізгі
кезеңдерін сипаттайды
4 антропогенездің 1, 3 және 5 кезеңдерін
атайды;
1
антропогенездің 1, 3 және 5 кезеңдерін
атайды;
1
дамуындағы ерекшеліктерді
түсіндіреді;
1
Селекция әдістері арқылы
ауыл шаруашылық
өсімдіктері мен
жануарлардың
қолтұқымдарын жақсарту
тәсілдерін сипаттайды
5 өсімдіктер селекциясын жақсартудың
екі жолын ұсынады;
2
6 жануарлар селекциясын жақсартудың
екі жолын ұсынады.
2
Барлығы 12
37
Эволюциялық даму Селекция негіздері. Тірі ағзалардың алуантүрлілігі бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Тұқымқуалайтын өзгергіштік
пен эволюция арасындағы
өзара байланысты
түсіндіреді
Тұқымқуалайтын өзгергіштік пен
эволюция арасындағы байланысты
түсіндіруде қиналады
Тұқымқуалайтын өзгергіштік
пен эволюция арасындағы
байланысты түсіндіруде
қателіктер жібереді
Тұқымқуалайтын өзгергіштік
пен эволюция арасындағы
байланысты түсіндіреді
Эволюция дәлеледемелерін
анықтайды және сипаттайды
1 және 2 суретті пайдаланып
эволюцияның дәлелдемелерін атауда
және сипаттауда қиналады
1 және 2 суретті пайдаланып
эволюцияның дәлелдемелерін
атауда және сипаттауда
қателіктер жібереді
1 және 2 суретті пайдаланып
эволюцияның дәлелдемелерін
атайды және сипаттайды;
Антропогенездің негізгі
кезеңдерін сипаттайды
Антропогенездің негізгі кезеңдерін
сипаттауда қиналады
Антропогенездің 1, 3 және 5
кезеңдерін атауда және
дамуындағы ерекшеліктерді
түсіндіруде қателіктер жібереді
Антропогенездің 1, 3 және 5
кезеңдерін атайды және
дамуындағы ерекшеліктерді
түсіндіреді
Селекция әдістері арқылы
ауыл шаруашылық
өсімдіктері мен
жануарлардың
қолтұқымдарын жақсарту
тәсілдерін сипаттайды
Селекция әдістері арқылы ауыл
шаруашылық өсімдіктері мен
жануарлардың қолтұқымдарын
жақсарту тәсілдерін сипаттауда
қиналады
Өсімдіктер селекциясын
жақсартудың екі жолын
ұсынуда, жануарлар
селекциясын жақсартудың екі
жолын ұсынуда қателіктер
жібереді
Өсімдіктер селекциясын
жақсартудың екі жолын
ұсынады. Жануарлар
селекциясын жақсартудың екі
жолын ұсынады
е е е
е е е
е е е
е е е
38
4 ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ ТАПСЫРМАЛАРЫ
Координация және реттеу бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.1.7.3 Жұлын мен мидың құрылысы мен қызметтерін
оқып білу
10.1.7.4 Синапстың құрылысы мен қызметі арасындағы
байланысты орнату
10.1.7.5 Механорецепторлардың тітіркендіргіштің
өзгерісіне жауап беруін сипаттау
Бағалау критерий Білім алушы
 Жұлын мен мидың құрылысы мен қызметтерін
сипаттайды
 Синапстың құрылысына сай қызметін анықтайды
 Механорецепторлардың түрлері және тітіргендіргішке
жауап беруін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну,
Қолдану
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. 1-суреттегі А, В, С әріптерімен берілген мидың құрылысына атау беріңіз және олардың
қызметін сипаттаңыз.
1 -сурет
A._______________________________________________________________________
В._______________________________________________________________________
С._______________________________________________________________________
2. Жұлынның құрылысына сәйкес қызметін кестеге толтырыңыз.
Құрылымдық компоненттері Қызметі
Сұр зат
Ақ зат
Жұлынның артқы тамыршалары
Жұлынның алдыңғы тамыршалары
39
3. Синастың құрылысы 2- суретте көрсетілген.
2-сурет
(a) № 2,4,6 және 8 сандарымен берілген құрылысын атаңыз.
2.___________________________________________________________________
4.___________________________________________________________________
6.___________________________________________________________________
8.___________________________________________________________________
(b) 2 және 8 санымен берілген құрылымның қызметін сипаттаңыз.
4. 3 - суретте берілген механорецепторларды атаңыз және сипаттаңыз.
3- сурет
Жауабын кестеге толтырыңыз.
1
2
3
5. Пачини денешігінің құрылысын анықтаңыз және қызметін сипаттаңыз.
1. _______________________________________________________________________
2. _______________________________________________________________________
3. _______________________________________________________________________
40
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Жұлын мен мидың
құрылысы мен
қызметтерін сипаттайды
1 сурет а, в, с әріптерімен берілген мидың
құрылымына атау береді;
1
олардың қызметін сипаттайды; 1
2 жұлынның құрылысы мен қызметін
сипаттайды;
2
Синапстың құрылысына
сай қызметін анықтайды
3 синапстың 2,4,6 және 8 сандарымен
берілген құрылысын атайды;
1
1
1
1
2 және 8 санымен берілген
құрылымның қызметін сипаттайды;
2
Механорецепторлардың
түрлері және
тітіргендіргішке жауап
беруін сипаттайды
4 механорецепторларды 1/2/3 атайды
және сипаттайды;
1
1
1
5 пачини денешігінің құрылысы мен
қызметін сипаттаңыз.
2
Барлығы 15
41
Координация және реттеу бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Жұлын мен мидың
құрылысы мен қызметтерін
сипаттайды
Жұлын мен мидың құрылысы мен
қызметтерін сипаттауда қиналады
Сурет А, В, С әріптерімен
берілген мидың құрылымына
атау беруде және олардың
қызметін сипаттауда қателіктер
жібереді
Жұлын мен мидың құрылысы
мен қызметтерін дұрыс
сипаттайды
Синапстың құрылысына сай
қызметін анықтайды
Синапстың құрылысына сай қызметін
анықтауда қиналады
Синапстың 2, 4, 6 және 8
сандарымен берілген
құрылысын атауда қателіктер
жібереді
Синапстың 2, 4, 6 және 8
сандарымен берілген құрылысын
атайды
Механорецепторлардың
түрлері және
тітіргендіргішке жауап
беруін сипаттайды
Механорецепторлардың түрлері және
тітіргендіргішке жауап беруін
сипаттауда қиналады
Механорецепторларды 1/2/3
атауда және Пачини
денешігінің құрылысы мен
қызметін сипаттауда қиналады
Механорецепторлардың түрлері
және тітіргендіргішке жауап
беруін сипаттайды
е е е
е е е
е е е
42
Қозғалыс және Биофизика бөліміне жиынтық бағалау
Оқыту мақсаттары 10.1.6.1 Көлденең жолақты бұлшықеттердің құрылымы мен
бұлшықеттің жиырылу механизмінің өзара
байланысын түсіндіру
10.1.6.2 Жылдам және баяу жиырылатын бұлшықет
талшықтарының ортақ қасиеттерін, орналасуы мен
құрылысының байланысын орналастыру
10.4.4.1 Биомеханиканы робототехникада қолданылуын
зерттеу
Бағалау критерий Білім алушы
 Бұлшықеттің жиырылу механизмін түсіндіріңіз
 Жылдам және баяу жиырылатын бұлшықет
талшықтарының ортақ қасиеттерін, орналасуы мен
құрылысының байланысын көрсетеді
 Биомеханиканы робототехникада қолданылуын
түсіндіреді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. Бұлшықеттің жиырылу механизмін суретті пайдалана отырып түсіндіріңіз.
2. Суретте жылдам және жай жиырылатын бұлшықеттердің жұмысының сызбасы
көрсетілген.
43
Жылдам және баяу жиырылатын бұлшықет талшықтарының құрылысының байланысын
ескере отырып түсіндіріңіз.
1
2А.
2В.
3. Салыстырмалы кестені толтырыңыз.Орналасуы мен ортақ қасиеттерін сипаттаңыз
Жылдам жиырылатын бұлшықет
талшықтары
Баяу жиырылатын бұлшықет талшықтары
Ұқсастығы
4. Еспелі машина – фитнес - орталықтарында қолданылатын аппарат. Суретте еспелі
машинада отырған адам қол бұлшықетін жаттықтыруы көрсетілген.
Суретте жаттығушы еспелі жүріс кезінде қол бүлшықетін жаттықтыруды биомеханика
ғылымымен байланыстыра түсіндіріңіз.
5. Биомеханиканың робототехникада қолданылуына 2 мысал келтіріңіз.
44
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Бұлшықеттің жиырылу
механизмін түсіндіреді
1 бұлшықеттің жиырылу мехнизмін
сипаттайды;
2
Жылдам және баяу
жиырылатын бұлшықет
талшықтарының ортақ
қасиеттерін, орналасуы
мен құрылысының
байланысын көрсетеді
2 жылдам және баяу жиырылатын
бұлшықет талшықтарының
құрылысын түсіндіреді;
1
3 жылдам және баяу жиырылатын
бұлшықет талшықтарының орналасуы
мен құрлысының байланысын
түсіндіреді;
1
1
Биомеханиканы
робототехникада
қолданылуын
түсіндіреді
4 қол бұлшықетін жаттықтыруды
биомеханика ғылымымен
байланыстыра түсіндіреді;
2
5 биомеханиканың робототехникада
қолданылуына 2 мысал келтіреді.
2
Барлығы 9
45
Қозғалыс және Биофизика бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Бұлшықеттің жиырылу
механизмін түсіндіреді
Бұлшықеттің жиырылу мехнизмін
сипаттауда қиналады
Бұлшықеттің жиырылу
мехнизмін сипаттауда
қателіктер жібереді
Бұлшықеттің жиырылу
мехнизмін сипаттайды
Жылдам және баяу
жиырылатын бұлшықет
талшықтарының ортақ
қасиеттерін, орналасуы мен
құрылысының байланысын
көрсетеді
Жылдам және баяу жиырылатын
бұлшықет талшықтарының
орналасуы мен құрлысының
байланысын түсіндіруде қиналады
Жылдам және баяу
жиырылатын бұлшықет
талшықтарының орналасуы мен
құрлысының байланысын
түсіндіреді
Жылдам және баяу жиырылатын
бұлшықет талшықтарының
ортақ қасиеттерін, орналасуы
мен құрылысының байланысын
көрсетеді
Биомеханиканы
робототехникада
қолданылуын түсіндіреді
Биомеханиканы робототехникада
қолданылуын түсіндіруде
қиналады
Еспелі жүріс кезінде қол
бұлшықетін жаттықтыруды
биомеханика ғылымымен
байланыстыра түсіндіруде,
биомеханиканың
робототехникада қолданылуына
2 мысал келтіруде қателіктер
жібереді
Биомеханиканы
робототехникада қолданылуын
түсіндіреді
е
р
і
а
у
р
у
л
а
р
ы
:
е
р
і
а
у
р
у
л
а
р
ы
:
е
р
і
а
у
р
у
л
а
р
ы
:
46
Биотехнология бөліміне жиынтық бағалау
Оқыту мақсаты 10.4.3.1 Биотехнологияда қолданылатын тірі ағзалардың
артықшылықтары мен кемшіліктерін талқылау
10.4.3.3 Гендік модификацияланған ағзаларды қолданудың
этикалық сұрақтарын талқылау
Бағалау критерий Білім алушы
 Биотехнологияда қолданылатын тірі ағзалардың
артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіреді
 Гендік модификацияланған ағзаларды қолдануда
этикалық түрғыда түсіндіреді
Ойлау дағдыларының
деңгейі
Білу және түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 20 минут
Тапсырма
1. 1-суретте картоптың әртүрлі пішіндері мен мөлшері көрсетілген. Кейбір түрі аязға
төзімді, кейбірі дәрумендерге бай және құрамында антиоксидант кездеседі.
1-сурет
Картоптың жаңа түрін алудағы биотехнологиялық әдістің артықшылығын сипаттаңыз.
1.
2.
2. Биотехнологияда қолданылған тірі ағзалардың үш кемшілігін ұсыныңыз.
3. «Гендік модификацияланған ағза» ұғымына сипаттама беріңіз.
4. «Гендік модификацияланған ағзаларды қолданудың этикалық мәні» тақырыбында эссе
жазыңыз.
47
Бағалау критерийі Тапсырма

Дескриптор Балл
Білім алушы
Биотехнологияда
қолданылатын тірі
ағзалардың
артықшылықтары мен
кемшіліктерін түсіндіреді
1 картоптың жаңа түрін алудағы
биотехнологиялық әдістің
артықшылығын сипаттайды;
1
биотехнологияда қолданылған тірі
ағзалардың бір кемшілігін ұсынады;
1
биотехнологияда қолданылған тірі
ағзалардың екі кемшілігін ұсынады;
1
биотехнологияда қолданылған тірі
ағзалардың үш кемшілігін ұсынады;
1
Гендік
модификацияланған
ағзаларды қолдануда
этикалық түрғыда
түсіндіреді
2 «Гендік модификацияланған ағза»
ұғымын сипаттайды;
1
гендік модификацияланған
ағзаларды қолданудың этикалық
мәнін толық түсіндіреді;
2
гендік модификацияланған
ағзаларды қолданудың этикалық
мәнін түсіндіреуде нақты
дәлелдемелер келтіреді.
2
Барлығы 9
48
Биотехнология бөлімі бойынша
жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні __________________________________________
Бағалау критерийі Оқу жетістіктерінің деңгейі
Төмен Орташа Жоғары
Биотехнологияда
қолданылатын тірі
ағзалардың
артықшылықтары мен
кемшіліктерін түсіндіреді
Биотехнологияда қолданылатын тірі
ағзалардың артықшылықтары мен
кемшіліктерін түсіндіруде қиналады
Картоптың жаңа түрін алудағы
биотехнологиялық әдістің
артықшылығын сипаттауда,
биотехнологияда қолданылған
тірі ағзалардың үш кемшілігін
ұсынуда қателіктер жібереді
Биотехнологияда қолданылатын
тірі ағзалардың
артықшылықтары мен
кемшіліктерін түсіндіреді
Гендік модификацияланған
ағзаларды қолдануда
этикалық түрғыда
түсіндіреді
Гендік модификацияланған
ағзаларды қолдануда этикалық
түрғыда түсіндіруде қиналады
«Гендік модификацияланған
ағза» ұғымын сипаттауда,
гендік модификацияланған
ағзаларды қолданудың
этикалық мәнін толық
түсіндіруде, гендік
модификацияланған ағзаларды
қолданудың этикалық мәнін
түсіндіреуде нақты
дәлелдемелер келтіруде қателік
жібереді
Гендік модификацияланған
ағзаларды қолданудың этикалық
мәнін түсіндіреуде нақты
дәлелдемелер келтіреді

Комментарии:
Сабақ жоспарлары барлық пәннен ҚМЖ, ОМЖ, ҰМЖ | Планы КСП ССП ДСП
Электронная почта: [email protected] Ватсап: 8(707) 403-01-01 © 2021-2022