Қазақ тілі мен әдебиеті (оқыту қазақ тілінде емес) пәнінен 7-сынып тоқсандық жиынтық бағалаудың спецификациясы

Қазақ тілі мен әдебиеті (оқыту қазақ тілінде емес)
пәнінен тоқсандық жиынтық бағалаудың спецификациясы
7-сынып
Әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 7-сынып білім алушыларына «Қазақ тілі және
әдебиеті» пәні бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек
құралы ретінде құрастырылған. Әдістемелік ұсыныстар «Қазақ тілі және әдебиеті» пәні
бойынша оқу бағдарламасы негізінде дайындалған.
Тоқсандық жиынтық бағалауды өткізу үшін спецификация мен балл қою кестесі
ұсынылған. Спецификация стандартталған және оны тоқсандық жиынтық бағалауды өткізуде
басшылыққа алу міндеттелген.
Әдістемелік ұсыныстар мұғалімдерге, мектеп әкімшілігіне, білім беру бөлімінің
әдіскерлеріне, критериалды бағалау бойынша мектеп, өңірлік үйлестірушілеріне және басқа да
мүдделі тұлғаларға арналған.
Әдістемелік ұсыныстарды дайындау барысында ресми интернет-сайттағы қолжетімді
ресурстар (суреттер, фотосуреттер, мәтіндер, аудио және бейнематериалдар) қолданылды.
2
Мазмұны
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты ....................................................................................... 4
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ............................................. 4
3. Күтілетін нәтижелер ........................................................................................................................... 4
4. Ойлау дағдыларының деңгейі ........................................................................................................... 5
5. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ................................................................................................. 6
6. Модерация және балл қою ................................................................................................................ 6
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ.................................. 7
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ.................................. 7
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ................................ 15
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ................................ 23
3
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына сәйкес,
оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
«Қазақ тілі (екінші тіл)» пәні бойынша (орта білім беру мазмұнын жаңарту аясындағы)
негізгі орта білім беру бағдарламасы (5-9 сыныптар)
3. Күтілетін нәтижелер
Тыңдалым:
білім алушы мәтіннің негізгі мазмұнын, сондай-ақ сөйлеушінің ниетін білдіретін
функционалдық маңызды мағыналы ақпаратты түсінеді; мәтіннен арнайы ақпаратты алады;
терминдердің мәнін және әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-мәдени және оқу-танымдық аялары
бойынша мәтіннің негізгі бөліктерін түсінеді; фактілер мен пікірлерді ажырата отырып, мәтіннің
мазмұнын бағалайды; әртүрлі стильдегі және жанрдағы мәтіндердің негізгі проблемаларын
айқындайды; мәтінде айтылған деректер мен құбылыстар, оқиғалар арасындағы байланыстар мен
қарым-қатынастарды аша отырып, мәтінді талдайды; иллюстрациялар/негізгі сөздер/тақырыбы/
басталуы бойынша айтылған ойдың мазмұнын болжайды.
Айтылым:
талқылау, өзінің пікірін білдіру және оқиғаларды, пікірлер мен проблемаларды бағалау
арқылы білім алушы оқылған тақырыптар аясындағы диалогты қолдайды; назарды өзіне қарату
тәсілдерін пайдаланып және мақсатты аудиторияны есепке ала отырып монолог құрады,
ұсынылған тақырып бойынша ақпаратты талдайды және жинақтайды; белгілі бір тақырып
бойынша айтылған ойды бағалайды; сөйлеу нормаларын сақтай отырып, тілдің лексикалық
және грамматикалық құралдарын пайдаланады.
Оқылым:
білім алушы оқылған тақырыптар аясында белгілі бір күрделі тұтас және аралас
мәтіндердің мазмұнын түсінеді; әртүрлі типтегі, стиль мен жанрдағы мәтіндердің ерекшеліктерін
анықтайды; сөздердің айқын және астарлы мағынасын, көркем бейнелеуіш құралдардың мәнін
түсінеді; өзектілігін, шынайылығын, пайдалылығын және құндылығын анықтай отырып,
әртүрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алады; негіздемелі қорытынды шығара және
оқығанына сыни тұрғыдан баға бере отырып, мәтіннің мазмұнын талдайды және жинақтайды;
көркем шығарманың тақырыбын, идеясын, проблемасын, автордың көзқарасын анықтай отырып
мәтінді салыстырады, белгіленген оқу стратегияларын пайдаланады.
Жазылым:
білім алушы әртүрлі тілдік құралдарды пайдалана отырып, естігені және оқығаны
негізінде әртүрлі типтегі, жанрдағы және стильдегі мәтіндерді жазады; әртүрлі деректерден
ақпарат алу арқылы проблемалық сипаттағы мәтіндерді жазады; тұтас мәтіндердің негізінде
сызбаларды, кестелерді, диаграммаларды жасайды; белгілі бір тақырып бойынша қарапайым,
күрделі және жан-жақты жоспар жасайды; әртүрлі типтегі, стильдегі мәтіндердің мазмұнын
салыстырады, талдайды және бағалайды; орфографиялық және грамматикалық нормаларды
сақтайды; троптар мен тілдің көркемдегіш-бейнелеуіш құралдарын пайдаланады.
4
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Дағдылар
тобы
Ойлау
дағдылары
ның деңгейі
Тапсырмалар сипаттамасы Сұрақтар
түрі
Тыңдалым Білу және
түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей
дағдылары
- мәтіннің негізгі мазмұнын, маңызды
ақпаратты түсінеді;
- мәтіннен арнайы ақпаратты алады;
- терминдерді, әлеуметтік-тұрмыстық,
әлеуметтік-мәдени мәтіннің негізгі
бөліктерін түсінеді;
- фактілер мен пікірлерді ажыратады;
- мәтіннің мазмұнын бағалайды;
- әртүрлі стильдегі және жанрдағы
мәтіндердің негізгі проблемаларын
айқындайды;
- мәтінде айтылған деректер мен
құбылыстар, оқиғалар арасындағы
байланыстар мен қарым-қатынастарды
анықтайды;
-мәтінді талдайды;
-иллюстрациялар/негізгі
сөздер/тақырыбы/басталуы бойынша
айтылған ойдың мазмұнын болжайды.
Көп
таңдауы бар
және қысқа
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
Оқылым Білу және
түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей
дағдылары
- тақырыптар бойынша мәтіндердің
мазмұнын түсінеді;
- әртүрлі типтегі, стиль мен жанрдағы
мәтіндердің ерекшеліктерін анықтайды;
- сөздердің астарлы мағынасын, көркем
бейнелеуіш құралдардың мәнін түсінеді;
- әртүрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты
алады;
- мәтінге сыни тұрғыдан баға береді;
-мәтіннің мазмұнын талдайды және
жинақтайды;
- шығарманың тақырыбын, идеясын,
проблемасын, автордың көзқарасын
салыстырады;
- оқу стратегияларын пайдаланады.
Оқылым
негізінде
көп таңдауы
бар және
қысқа
жауапты,
толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
Жазылым
және тілдік
бағдар
Білу және
түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей
дағдылары
- тілдік құралдарды пайдаланады;
- әртүрлі типтегі, жанрдағы және стильдегі
мәтіндерді жазады;
- ақпараттар арқылы проблемалық
сипаттағы мәтіндер жазады;
- мәтін негізінде сызбалар, кестелер,
диаграммалар жасайды;
- белгілі бір тақырып бойынша қарапайым,
күрделі және жан-жақты жоспар жасайды; -
Жазбаша
толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
5
әртүрлі типтегі, стильдегі мәтіндердің
мазмұнын салыстырады, талдайды және
бағалайды;
- орфографиялық және грамматикалық
нормаларды сақтайды;
- көркемдегіш-бейнелеуіш құралдарды
пайдаланады.
Айтылым Білу және
түсіну
Қолдану
Жоғары деңгей
дағдылары
- талқылайды, өзінің пікірін білдіреді,
- тақырыптар аясында диалогке қатысады; -
мақсатты аудиторияға арнап монолог
құрады;
- тақырып бойынша ақпаратты талдайды
және жинақтайды;
- айтылған ойды бағалайды;
- сөйлеу нормаларын сақтайды, тілдің
лексикалық және грамматикалық
құралдарын пайдаланады.
Ауызша
толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
5. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер, плакаттар
немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын нұсқаулық оқылып, білім
алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс барысында
бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан
кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталғанға дейін түсінбеген
сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен сызып
қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім алушылар
тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім алушыларға көмек беруге
негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға немесе көрсетуге тыйым
салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын хабарлап отыру
қажет.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
6. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация үдерісінде
бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін балл қою
кестесіне сәйкес тексеру қажет.
6
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
Жиынтық бағалауға шолу
1-тоқсандағы жиынтық бағалаудың матрицасы
Бөлім Тақырып Оқу мақсаттары *Тапсырма
түрлері
Балл
Тыңдалым
Қазақстан
Республикасының
мемлекеттік тілі -
қазақ тілін оқып-
үйренеміз
Үштілді білу –
үлкен өнер
Уақыт – ұлы күш
Жердегі
климаттық
өзгерістер
7.Т4. Повестердің және
лирикалық поэзиялық
шығармалардан үзінді тыңдау,
тақырыбы мен идеясын талдау
Көп таңдауы
бар сұрақтар
5
Оқылым
7.О6. Тақырып бойынша деректер
қолдана отырып мәтінде
көтерілген мәселеге өз ойын
дәлелдеп жеткізу
Қысқа
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
5
Жазылым
және тілдік
бағдар
7.Ж2. Эссе құрылымы мен
дамуын сақтап, көтерілген мәселе
бойынша келісу-келіспеу
себептерін айқын көрсетіп жазу
7.ТБ1.1. Мәтіндерден көмекші
есімдерді ажырата білу, жазбаша,
ауызша жұмыстарда қолдану
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Айтылым 7.А2. Кеңес беру, ұсыныс жасау,
өтініш, талап, ету, бұйрық
берудің түрлі формалары мен
жағдаяттарына сай ұлттық сөз
әдебі мен сөйлеу этикеті
формаларын қолдана білу
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Ұзақтығы: 40 минут
Тыңдалым- 8 минут
Оқылым – 12 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр оқушыға 2 минут беріледі)
Балл саны: 30
Тапсырмалар түрлері
Көп таңдауы бар сұрақтар
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады: біріншісі -тыңдалым,
екіншісі - оқылым, үшіншісі - жазылым және тілдік бағдар, төртіншісі – айтылым және тілдік
бағдарды тексеруге арналған.
7
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма Қамтылатын мақсаттар Тапсырмалар
түрлері
*Тапсырмалар сипаттамасы *Орындау
уақыты, мин
Балл
1-4 7.Т4. Повестердің және
лирикалық поэзиялық
шығармалардан үзінді
тыңдау, тақырыбы мен
идеясын талдау
Көп таңдауы
бар сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар
170 өсзден тұратын тақырыпқа қатысты
поэзиялық шығарманы 2 рет тыңдайды.
(аудиоқұралдар болмаған жағдайда мұғалім
өлеңді өзі 2 рет оқып береді).
Білім алушылар өлеңді тыңдау барысында
әдеби мәтіннің мазмұны мен идеясына
негізделген екі тест тапсырмасын орындап,
төрт нұсқаның ішінен дұрыс 1 жауапты
белгілейді. Екінші тапсырмада жиі кездесетін
санды анықтап жазса, үшінші тапсырмада
ақпараттарды сәйкестендіреді. Білім
алушылардың мәтін идеясын түсінгені
бағаланады.
8 5
5-8 7.О6. Тақырып бойынша
деректер қолдана отырып
мәтінде көтерілген мәселеге
өз ойын дәлелдеп жеткізу
Қысқа
жауапты қажет
ететін сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар
тақырыпқа қатысты 190 сөзден тұратын
мәтінді оқиды.
Мәтін бойынша сөздердің синонимдерін
табады.
Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын
түсінгенін бағалайды.
12 5
9 7.Ж2. Эссе құрылымы мен
дамуын сақтап, көтерілген
мәселе бойынша келісу-
келіспеу себептерін айқын
көрсетіп жазу
7.ТБ1.1. Мәтіндерден
көмекші есімдерді ажырата
білу, жазбаша, ауызша
жұмыстарда қолдану
Жазбаша толық
жауапты қажет
ететін сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар
берілген тақырыпқа 150 сөзден тұратын эссе
жазады. Эссе құрылымы мен дамуын сақтап,
көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу
себептерін айқын көрсетеді. Көмекші
есімдерді орынды қолданады.
20 10
10 7.А2. Кеңес беру, ұсыныс
жасау, өтініш, талап, ету,
Толық жауап
ты қажет ететін
Тапсырма жұпта орындалады. Білім алушылар
үш тақырыптың бірін таңдап, кеңес беру,
Тыңдалым
сабақтан тыс,
8
10
бұйрық берудің түрлі
формалары мен
жағдаяттарына сай ұлттық
сөз әдебі мен сөйлеу
этикеті формаларын
қолдана білу
сұрақ
тар
ұсыныс жасау, өтініш формаларында 2 минут
диалогке түседі (әр оқушы 8-10 сөйлем айту
керек).
Мұғалім оқушының берілген тақырыпты
түсініп, ұлттық сөз әдебі мен сөйлеу этикеті
формаларын қолдануын бағалайды.
қосымша
уақытта
өткізіледі (әр
білім
алушыға 3-5
минут
беріледі)
Барлығы 40 минут 30
9
Өзіңді-өзің алдама,
Уақытты салма саудаға.
Жиырма төрт сағат берді
Балаға, кемпір-шалға да.
Өткізе бермей жай ғана,
Уақытты жарат пайдаңа.
Жиырма төрт сағат – тең уақыт
Берілген кедей-байға да.
Уақытты жарат пайдаңа,
Қолыңды босқа байлама.
Жиырма төрт сағат ─ сенде де,
Жиырма төрт сағат ─ байда да...
Уақытың, ақшаң, табысың,
Жұмсалар бәрі тән үшін.
Ішесің, жейсің, кетеді,
Барлығы қарын қамы үшін.
Ойлама бәрін білем деп,
Шалқып та тасып жүрем деп.
Уақытың – алтын қазынаң,
Жұмсауың керек үнемдеп.
Айбының асып тұрса да,
Байлығың тасып тұрса да,
Уақытың – ақшаң қолдағы,
Ақшаңды босқа жұмсама.
Жас болып мәңгі жүрмейсің,
Мәңгілік өмір сүрмейсің.
Үнемдеп жұмса уақытты,
Бітеді ол қашан білмейсің.
Минутты әрбір бағала,
Секундты әрбір сарала.
Уақытты қайда жұмсадың,
Есептеп, үйрет балаңа.
Уақыт-ай, уақыт, зырлайды,
Артына мойнын бұрмайды.
Кешіксең, бітті, ол сені,
Бір секунд күтіп тұрмайды.
Өмірін ойлап талайдың,
Тарихын зерттеп қараймын.
Бір күні босқа өтпепті,
Яссауи, Шоқан, Абайдың.
Өмірдің мәнін ұғып ал,
Білім ал, бәрін біліп ал.
Қадірін білген уақыттың,
Қазақтан шыққан ұлылар...
Неге біз осы, неге біз,
Ұмытып кете береміз?!
Денсаулық пенен уақыттың,
Қадірін білмей келеміз.
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгісі
«Қазақ тілі Т2» пәнінен 1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Тыңдалым
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
10
1. Өлеңнің идеясын анықтаңыз.
А) өмір құндылықтары
В) уақыттың қадірі
С) ұлы адамдарға еліктеу
D) мәңгілік өмір [1]
2. Автордың ойын қорытындылаңыз. Уақыт ...
А) пайдалы
В) жай
С) жылдам
D) мәңгілік [1]
3. Тыңдалым мәтінінде жиі кездесетін сан есімді сөзбен жазыңыз.
_____________________________________________________________
[1]
4. Ақпараттарды шын/өтірік/айтылмаған нұсқасымен сәйкестендіріңіз.
[2]
1. Мәңгілік өмір сүруге болады. А) шын
2. Яссауи, Шоқан, Абай сияқты ұлылар уақытын
босқа өткізбепті.
В) айтылмаған
3. Уақыт – денсаулықты жақсарту үшін беріледі. С) өтірік
Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Болашақтағы климат
Климаттың ғаламдық жылынуы фантастика ретінде қабылданатын. Бүгінгі күні
ғаламдық денгейде болып жатқан климаттың өзгеруіне көптеген дәлелдер бар.
Қазақстанда ауаның орташа жылдық температурасы 1936 жылдан бастап 2 005
жылдар арасында әрбір 10 жыл сайын 0,31 С градусқа жоғарылап отырған. Соңғы 50 жылда
Іле Алатауының солтүстік бөктеріндегі мұздықтардың ауданы 41 пайызға қысқарған.
Үкіметаралық сарапшылар тобының (КӨҮСТ) болжамдары бойынша егер климаттың өзгеруі
мен күннің жылынуы осы қарқында өрбитін болса, XXI ғасырдың ортасында орташа
температура 6 градусқа жоғарылауы мүмкін.
Бұл өз кезегінде 2 градусқа жылынудың өзі кері салдарға әкеп соғатын күрт
континенталды Қазақстан үшін орасан зор апат болып табылады. Бүгінгі күннің өзінде
еліміздің территориясының 75% экологиялық тұрақсыздық тәуекеліне ұшырап отыр. Алапат
ыстық, құрғақшылық. Тіршіліксіз шөл даланың аумағы солтүстікке қарай 300-400
шақырымға жылжиды. Су ресурстарының жетіспеушілігі мал жайылымдарының азаюына
әкеліп соғады және ауыл шаруашылығына ауыр соққы болып табылады. «Қазақстанда
климаттық тәуекелдерді басқару» БҰҰЖЖ жобасы мамандарының пайымдауынша
табиғаттағы процестердің белгілі бір циклға бағынатынына қарамастан температураның
жаһандық жоғарылауы нақты дәйек болып табылады. Қазақстанда температураның
жоғарылауы жауын-шашын мөлшерінің артуымен өтеліп отырған жоқ, бұл белгілі бір
тәуекелдерге алып келеді. Бізді алда өзендердің ағысының өзгеруі күтіп тұр, экстрималды
табиғи құбылыстары көбейеді, жаңа табиғи аномалды құбылыстар пайда болады.
Инна Колтаевская
(186 сөз)
11
1. Мәтіннен сөздердің синонимдерін табыңыз.
жаһандық - _____________________
көлемі - ________________________
жорамалы - ______________________
тапшылығы - ___________________
[2]
Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап беріңіз.
2. Мәтінде қандай мәселе көтеріледі? Себебін жазыңыз.
_____________________________________________________________________________ [1]
3. «Болашақта экстрималды табиғи құбылыстары көбейеді, жаңа табиғи
аномалды құбылыстар пайда болады» деген автор пікірімен келісесіз бе? Ойыңызды
дәлелдеңіз.
_____________________________________________________________________________ [1]
4. Төмендегі сұраққа бір сөйлеммен жауап беріңіз.
Мәтінде климат өзгеруінің қандай себептері көрсетілген?
_____________________________________________________________________________ [1]
Жазылым
«Қазіргі жаһандану заманында үш тілді білу - міндет» деген пікірмен келісесіз бе? Келісу,
келіспеу себептерін көрсетіп, 150 сөзден тұратын эссе жазыңыз.
Эссе мазмұнына сай көмекші есімдерді орынды қолданыңыз.
_____________________________________________________________________________
[10]
Айтылым
Берілген тақырыптардың бірін таңдап, жұпта диалог құрастырыңыз (əр оқушыға
2 минут). Ұлттық сөз əдебі мен сөйлеу этикеті формаларын қолданыңыз.
Диалог тақырыптары
1. Өзге тілдің бәрін біл, өз тіліңді құрметте.
2. Қазіргі жастар бос уақытын қалай өткізеді?
3. Ауа райының өзгеруі денсаулыққа әсер ете ме?
[10]
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Дағды № Жауап Балл
Тыңдалым
1 В 1
2 С 1
3 Жиырма төрт 1
4
1 – С
2 – А
3 – В
1
1
Оқылым
1 Ғаламдық
Ауданы
Болжамы
Жетіспеушілігі
2
2 Себебін ашып жазады. 1
3 Автор пікірімен келісу/келіспеуін жазады. 1
4 Ауаның температурасы әрбір 10 жыл сайын 0,31 С
градусқа жоғарылаған.
1
10 балл
12
Жазылым
Балл Мазмұны
(5 балл)
Тіл сапасы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес
келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді.
Лексикалық минимумды қолдануы жоғары,
стильдік қолданысы өте дұрыс.
Өте жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды өте
дұрыс қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
4
Жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын
жеткізеді.
Лексикалық минимумды жеткілікті
қолданады, стильдік қолданысы дұрыс.
Жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды дұрыс
қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
3
Қанағаттанарлық
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауға
тырысқан. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы орташа.
Қанағаттанарлық
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды
қолдануда ішінара қателер жібереді.
Елеусіз қателер көп, бірақ ойды
түсінуге кедергі келтірмейді.
2
Төмен
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауы
шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар көптеп
кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі,
стильдік қолданысы төмен.
Төмен
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды
қолдануда қателері көп
болғандықтан, ойды түсінуге
кедергі келтіреді.
1
Өте төмен
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды) мүлдем ескерілмеген.
Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес емес.
Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық
минимумды қолдануы шектеулі.
Өте төмен
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды
қолдануда өрескел қателер көп,
ойды түсіну өте қиын.
13
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы
(5 балл)
Сөз қолданысы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Тақырыпты және сұрақты өте жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы
тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде
жеткізеді.
Өте жақсы
Лексикалық минимумы мол, стильдік
қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық
нормаларды дұрыс қолданады.
Арасында елеусіз қателер жібергенімен,
ойды түсінуге кедергі келтірмейді.
4
Жақсы
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабын ойланып береді, ойын
орынды жеткізеді.
Жақсы
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
3
Қанағаттанарлық
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабын
ойланып береді, ойын орынды
жеткізеді.
Қанағаттанарлық
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
2
Төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қиналады. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Төмен
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы
орташа.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
елеусіз қателер жібереді.
1
Өте төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қолдауды қажет етеді. Ойын
жеткізуде өрескел ауытқулар
кездеседі.
Өте төмен
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
қателерді жиі жібереді.
14
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
Жиынтық бағалауға шолу
2-тоқсандағы жиынтық бағалаудың матрицасы
Бөлім Тақырып Оқу мақсаттары *Тапсырма
түрлері
Балл
Тыңдалым
Қазақстанның
ежелгі қалалары
және Ұлы Жібек
жолы
Спорт және
денсаулық күтімі
Ұқсатым.
Сән. Талғам
7.Т3. Әлеуметтік-мәдени
тақырыптарға байланысты
қажетті сөздер мен сөз
тіркестерінің мағынасын
түсіну
Көп таңдауы
бар сұрақтар
5
Оқылым
7.О3. Прозалық және
поэзиялық шығармалардағы
кейіпкердің іс -әрекетін
немесе лирикалық кейіпкердің
образын талдау
Қысқа
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
5
Жазылым
және тілдік
бағдар
7.Ж3. Жазба жұмыстарында
теңеу мен метафораны
қолданып жазу
7.ТБ1.3. Топтау сан есімдерін
жазба, ауызша жұмыстарда
орынды қолдану
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Айтылым 7.А2. Кеңес беру, ұсыныс
жасау, өтініш, талап, ету,
бұйрық берудің түрлі
формалары мен
жағдаяттарына сай ұлттық
сөз әдебі мен сөйлеу этикеті
формаларын қолдана білу
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Ұзақтығы: 40 минут
Тыңдалым - 8 минут
Оқылым – 12 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр оқушыға 2 минут беріледі)
Балл саны: 30
Тапсырмалар түрлері
Көп таңдауы бар сұрақтар
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады: біріншісі -тыңдалым,
екіншісі - оқылым, үшіншісі - жазылым және тілдік бағдар, төртіншісі – айтылым және
тілдік бағдарды тексеруге арналған.
15
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма Қамтылатын мақсаттар Тапсырмалар
түрлері
*Тапсырмалар сипаттамасы *Орындау
уақыты,
мин
Балл
1-4 7.Т3. Әлеуметтік-мәдени
тақырыптарға байланысты
қажетті сөздер мен сөз
тіркестерінің мағынасын
түсіну
Көп таңдауы
бар сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар 120 сөзден
тұратын спорт және денсаулық күтімі тақырыбына
қатысты мәтінді 2 рет тыңдайды.
(аудиоқұралдар болмаған жағдайда мұғалім өлеңді өзі 2
рет оқып береді).
Оқушылар мәтінді тыңдау барысында қажетті сөздер мен
сөз тіркестерінің мағынасын түсіну үшін тест
тапсырмасын орындайды, төрт нұсқаның ішінен дұрыс 1
жауапты белгілеп сөйлемді аяқтайды, спорт түрлерін
табады, тыңдалымдағы дұрыс ақпаратты белгілейді және
мәтіндегі үш мәліметті сәйкестендіреді. Мұғалім
оқушының тақырыпқа қатысты сөздер мен сөз
тіркестерінің мағынасын түсінгенін бағалайды.
8 5
5-8 7.О3. Прозалық және
поэзиялық
шығармалардағы
кейіпкердің іс -әрекетін
немесе лирикалық
кейіпкердің образын талдау
Қысқа
жауапты қажет
ететін
сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар тақырыпқа
қатысты 182 сөзден тұратын шығарманы оқиды.
Шығарма мазмұны бойынша жанрын, негігі идеясын,
кейіпкердің іс-әрекетін, мінезін талдайды, берілген
сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып жауап
береді, ойын дәлелдейді.
Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін
бағалайды.
12 5
9 7.Ж3. Жазба жұмыстарында
теңеу мен метафораны
қолданып жазу
7.ТБ1.3. Топтау сан
есімдерін жазба, ауызша
жұмыстарда орынды
қолдану
Жазбаша
толық жауапты
қажет ететін
сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушы берілген сурет
бойынша метафора, теңеу құрастырады. Берілген сұраққа
120-140 сөзден тұратын жауап жазады. Топтау сан есімін
қолданады.
Мұғалім оқушының теңеу мен метафораны, топтау сан
есімдерін қолданып жазуын бағалайды.
20 10
10 7.А3. Ауызша мәтіндер Толық жауап Тапсырма жеке орындалады. Оқушы екі суреттің бірін Тыңдалым
16
құрауда екпін түрлерін сөз
және сөйлем ішінде
орынды қолданып айту
ты қажет
ететін сұрақ
тар
таңдап, «Қазақстан жеріндегі ежелгі қалалар»
тақырыбына монолог құрастырады (әр оқушы 8-10
сөйлем айту керек).
Мұғалім оқушының берілген тақырыпты түсініп, ұлттық
сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын қолдануын
бағалайды.
сабақтан
тыс,
қосымша
уақытта
өткізіледі
(әр білім
алушыға 3-
5 минут
беріледі)
Барлығы: 40 минут 30
17
10
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгісі
«Қазақ тілі Т2» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Тыңдалым
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Спорт - денсаулық кепілі
Әрбір адам спортпен айналысу керек. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы
мықты, өзі шыдамды және көңіл күйі көтеріңкі болады. Спорттық ойындардың түрлері өте
көп: футбол, баскетбол, волейбол, теннис, хоккей, шаңғы тебу, суда жүзу. Спорттың адам
денсаулығына қаншалықты пайдалы екенін, оның адам өмірін ұзартатынын білеміз. Сол
үшін балаларды ерте жастан спортқа деген қызығушылығын ояту үшін мектеп
бағдарламасына да енгізілген.
Біздің отбасымызда да анам мен әкем бізді үнемі спортпен айналысуымызды қалайды.
Мен күнде таңертең ерте тұрып, «Балапан» телеарнасымен бірге түрлі жаттығулар
жасаймын. Аптасына үш рет «каратэ» спорттық секциясына барамын. Өзіммен қатар
құрдастарымды спортпен айналысуға шақырамын. Денсаулық - зор байлық. Денсаулық
мықты болу үшін адамға мынадай төрт шартты бұлжытпай орындау керек. Олар: дене еңбегі,
тамақ ішу, уақытты дұрыс пайдалану, шынығу және дем ала білу.
(118 сөз)
1. Сөйлемді аяқтаңыз. «Спорт дегеніміз – ...»
А) зор байлық
B) мықты денсаулық
С) денсаулық кепілі
D) денсаулыққа байланысты
[1]
2. Спорт түрлерін анықтаңыз.
А) хоккей, шаңғы тебу, көңіл күйі
B) хоккей, телеарна, суда жүзу
С) еңбек, шаңғы тебу, суда жүзу
D) хоккей, шаңғы тебу, суда жүзу
[1]
3. Дұрыс ақпаратты белгілеңіз.
А) Аптасына үш рет «самбо» спорттық секциясына барамын.
B) Аптасына үш рет «каратэ» спорттық секциясына барамын.
С) Аптасына үш рет «дзюдо» спорт үйірмесіне барамын.
D) Аптасына екі рет «каратэ» спорттық секциясына барамын.
[1]
4. Мағынасына қарай мәліметтер мен сөздерді сәйкестендіріңіз.
[2]
1. Мен күнде таңертең телеарнасымен бірге түрлі
жаттығулар жасаймын.
Құрдастарым
ды
2. Спортпен айналысуға шақырамын. Төрт
3. Денсаулық мықты болу үшін мынандай шартты
бұлжытпай орындау керек.
«Балалапан»
18
Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Жақсылардың жақсысы
Баяғыда бір ақылды қарияның жалғыз қызы болыпты. Қария бірнеше бөлмелі, жарық,
биік, өте әсем үйде тұрыпты. Үйінің айналасы бау-бақша екен. Қарияның кішкене қызы
бақшаны, барлық бөлмелерді аралайды. Қыз кірмеген жалғыз ғана бөлме қалады. Ол бөлме
жабық тұрады екен.
Бір күні қыз қарияға:
- Әке, маған жабық тұрған бөлмеге кіруге рұқсат етіңіз. Осы бөлме басқа бөлмелерге
қарағанда, жақсырақ қой деп ойлаймын, - дейді.
- Оның дұрыс, қызым. Жақсылардың ең жақсысы сонда. Бірақ сен әлі жассың.
Өскенде бұл бөлмені саған беремін. Сен оған өмір бойы риза боласың, - деп жауап қайтарады
әкесі.
Ай өтеді, жыл өтеді, қыз есейіп бой жетеді. Қария қызына жабық бөлменің кілтін
ұсынады. Қыз қуанып есікті ашып жібереді. Сонда оның көргені – ұршық пен өрмек және
кітап. Олардан өзге түк жоқ. Қыз әкесіне жылап келіп:
- Әке, сен жабық бөлмеде жақсылардың ең жақсысы бар деген едің. Мен одан ұршық,
өрмек, кітаптан басқа еш нәрсе таппадым, - дейді.
- Міне, жақсылардың жақсысы деген – осылар, қызым! Ұршық пен өрмек болса,
еңбегің жанады. Ал кітап оқысаң, білім артады. Дүниеде бұдан артық жақсы жоқ. Дүниедегі
мүліктің бәрі еңбекпен, біліммен табылады, - деп түсіндіреді қария.
(180 сөз)
Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап беріңіз.
1. Шығарманың жанрын анықтаңыз.
А) ертегі
B) әңгіме
С) повесть
D) новелла
[1]
2. Шығарманың негізгі идеясы қандай?
А) үлкенді құрметтеу
В) баланы тәрбиелеу
С) оқуға шақыру
D) туғандарын сүю
[1]
3. Мәтіннен қыздың іс-әрекетін тауып жазыңыз.
__________________________________________________________________
[1]
4.
Төмендегі сұрақтарға мәтін бойынша бір сөйлеммен жауап беріңіз.
А) Қария ұршық пен өрмекті не үшін «жақсыларға» жатқызды?
__________________________________________________________________
[1]
В) Қария қызына кітаптың маңызын не деп түсіндірді?
__________________________________________________________________
[1]
19
Жазылым
1. Суреттегі Қыз бен Жігіттің сырт бейнесін теңеу мен метафораны қолдана отырып,
сипаттап жазыңыз.
Қыз сипаты Жігіт сипаты
________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
2.«Сәнді киім және жарасымды киім. Қайсысын таңдаған дұрыс?» деген сұраққа 120-140
сөзден тұратын жауап жазыңыз. Топтау сан есімдерін қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Берілген суреттердің бірін таңдап, 2 минуттық монолог құрастырыңыз. Ауызша мәтіндер
құрағанда екпін түрлерін сөз және сөйлем ішінде орынды қолданып айтыңыз.
«Қазақстан жеріндегі ежелгі қалалар»
№1 №2
[10]
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Дағды № Жауап Балл Жалпы
балл
Тыңдалым 1 С 1
2 D 1 5 балл
3 B 1
4 1 - C
2 - A
3 - B
2
20
Жазылым
1. Сурет бойынша теңеу мен метафораны қолдана отырып сипаттаңыз.
Қыз сипаты: Оймақ ауыз, қиғаш қас, ақша бет, аққудай, жұлдыздай жарқырайды, күлім көз,
айдай сұлу, гүлдей жайнайды, гүлдей нәзік
Жігіт сипаты: Ер тұлғалы, арыстандай айбатты, жолбарыстай қайратты, сұңғақ бойлы, ат
жақты, болаттай мықты, өткір көзді, бұйра толқындай шашы, ер жүрек
2. Сұраққа жауап жазыңыз.
Балл Мазмұны
(5 балл)
Тіл сапасы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес
келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді.
Лексикалық минимумды қолдануы
жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс.
Өте жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды өте
дұрыс қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
4
Жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын
жеткізеді.
Лексикалық минимумды жеткілікті
қолданады, стильдік қолданысы дұрыс.
Жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды дұрыс
қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
3
Қанағаттанарлық
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауға
тырысқан. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы орташа.
Қанағаттанарлық
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда ішінара
қателер жібереді.
Елеусіз қателер көп, бірақ ойды
түсінуге кедергі келтірмейді.
2
Төмен
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауы
шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар
көптеп кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Төмен
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда қателері көп
болғандықтан, ойды түсінуге кедергі
келтіреді.
Оқылым 1 A 1
5 балл
2 B 1
3 Ізденімпаз, шыдамды, тілалғыш, тәрбиелі /
Оқушы жауабы ескеріледі.
1
4 Ұршық пен өрмек еңбек үшін
«жақсыларға» жатқызды / Оқушы жауабы
ескеріледі.
1
5 Дүниедегі мүліктің бәрі еңбекпен,
біліммен табылады, - деп түсіндірді қария /
Оқушы жауабы ескеріледі.
1
Жалпы 10 балл
21
1
Өте төмен
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды) мүлдем ескерілмеген.
Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес
емес.
Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық
минимумды қолдануы шектеулі.
Өте төмен
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда өрескел
қателер көп, ойды түсіну өте қиын.
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы
(5 балл)
Сөз қолданысы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Тақырыпты және сұрақты өте жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабы тез әрі орынды. Ойын
жүйелі түрде жеткізеді.
Өте жақсы
Лексикалық минимумы мол, стильдік
қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық
нормаларды дұрыс қолданады. Арасында
елеусіз қателер жібергенімен, ойды
түсінуге кедергі келтірмейді.
4
Жақсы
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабын ойланып береді, ойын
орынды жеткізеді.
Жақсы
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық
нормаларды қолданады. Арасында қателер
жібереді.
3
Қанағаттанарлық
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабын
ойланып береді, ойын орынды
жеткізеді.
Қанағаттанарлық
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
2
Төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қиналады. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Төмен
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы орташа.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
елеусіз қателер жібереді.
1
Өте төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қолдауды қажет етеді. Ойын
жеткізуде өрескел ауытқулар
кездеседі.
Өте төмен
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
қателерді жиі жібереді.
22
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
Жиынтық бағалауға шолу
3-тоқсандағы жиынтық бағалаудың матрицасы
Бөлім Тақырып Оқу мақсаттары *Тапсырма
түрлері
Балл
Тыңдалым
Ғаламтормен
дұрыс жұмыс
жасау – мәдениет
Музыка.
Қазақтың киелі
домбырасы
Төрт түлік мал
мен егіншілік – ел
берекесі
Наурыз мейрамы.
Ақ мол болсын!
Ұлыс оң болсын!
7.Т3. Әлеуметтік-мәдени
тақырыптарға байланысты
қажетті сөздер мен сөз
тіркестерінің мағынасын
түсіну
Көп таңдауы
бар сұрақтар
5
Оқылым
7.О5. Қосымша ақпарат
көздерінен алынған
мәліметтерді кесте,
диаграмма, сызба, шартты
белгілер түрінде ұсыну
Қысқа
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
5
Жазылым
және тілдік
бағдар
77.Ж5. Тақырып бойынша
сөздердің маңызды бөліктерін
дұрыс жазу (күрделі сөздер);
оқшау сөздерге қойылатын
тыныс белгілерді орынды
қолдану
7.ТБ2. Жазба жұмыстарында
ыңғайлас, қарсылықты,
түсіндірмелі салалас құрмалас
сөйлемдерді құрастыру
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Айтылым 7.А3. Ауызша мәтіндер
құрауда екпін түрлерін сөз
және сөйлем ішінде орынды
қолданып айту
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Ұзақтығы: 40 минут
Тыңдалым- 8 минут
Оқылым – 12 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр оқушыға 2 минут беріледі)
Балл саны: 30
Тапсырмалар түрлері
Көп таңдауы бар сұрақтар
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады: біріншісі -
тыңдалым, екіншісі - оқылым, үшіншісі - жазылым және тілдік бағдар, төртіншісі –
айтылым және тілдік бағдарды тексеруге арналған.
23
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма Қамтылатын мақсаттар Тапсырмалар
түрлері
*Тапсырмалар сипаттамасы *Орындау
уақыты,
мин
Балл
1-4 7.Т3. Әлеуметтік-мәдени
тақырыптарға байланысты қажетті
сөздер мен сөз тіркестерінің
мағынасын түсіну
Көп таңдауы бар
сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар 170
сөзден тұратын мәтінді 2 рет тыңдайды.
(аудиоқұралдар болмаған жағдайда мұғалім
мәтінді өзі 2 рет оқып береді).
Оқушылар мәтінді тыңдай отырып, мәтіннің
мазмұны мен идеясына негізделген тест
тапсырмасын орындап, төрт нұсқаның ішінен
дұрыс 1 жауапты белгілейді. Екінші
тапсырмада сөйлемді толықтырса, үшінші
тапсырмада ақпараттарды сәйкестендіреді.
Оқушының мәтіндегі тақырыптық сөздер мен
сөз тіркестерінің мағынасын түсінгені
бағаланады.
8 5
5-8 7.О5. Қосымша ақпарат көздерінен
алынған мәліметтерді кесте,
диаграмма, сызба, шартты белгілер
түрінде ұсыну
Қысқа жауапты
қажет ететін
сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар
тақырыпқа қатысты 190 сөзден тұратын
мәтінді оқиды.
Мәтін мазмұны бойынша берілген сұраққа
жауап береді. Оқушының мәтіндегі
мәліметтерді кесте, сызба, шартты белгілер
арқылы ұсына білуі бағаланады.
12 5
9 7.Ж5. Тақырып бойынша сөздердің
маңызды бөліктерін дұрыс жазу
(күрделі сөздер);
оқшау сөздерге қойылатын тыныс
белгілерді орынды қолдану
7.ТБ2. Жазба жұмыстарында
ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі
салалас құрмалас сөйлемдерді
құрастыру
Жазбаша толық
жауапты қажет
ететін сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушы берілген
пікірмен келісу/келіспеу себептерін баяндап,
150 сөзден тұратын жауап жазады. Күрделі
сөздерді дұрыс жазуы, оқшау сөздердің тыныс
белгілерін дұрыс қоюы, салалас құрмалас
сөйлемдерді құрастыра білуі бағаланады.
20 10
10 7.А3. Ауызша мәтіндер құрауда Толық жауапты Тапсырма жұпта орындалады. Оқушылар үш Тыңдалым
24
екпін түрлерін сөз және сөйлем
ішінде орынды қолданып айту
қажет ететін
сұрақтар
тақырыптың бірін таңдап, 2 минут диалогке
түседі (әр оқушы 8-10 сөйлем айту керек).
Мұғалім оқушының берілген тақырыпты
түсініп, екпін түрлерін сөз және сөйлем ішінде
орынды қолданып айтуын бағалайды.
сабақтан
тыс,
қосымша
уақытта
өткізіледі
(әр білім
алушыға
3-5 минут
беріледі)
Барлығы 40 минут 30
25
10
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгісі
«Қазақ тілі Т2» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Тыңдалым
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Күй - қазақ халқының ұлттық өнері, олар қуаныш пен қайғыны күй арқылы жеткізген.
Күй – қазақ халқының ең басты рухани байлығы. Күйді қазақтың екінші тілі десе де болады.
Күй – махаббат, азаттықтың, еркіндіктің жаршысы.
Құрманғазы Сағырбайұлы – күй атасы, қазақтың күйші, композиторы, домбырашы,
халықтың аспаптық күй өнерінің классигі. Ол Орал облысында туған. Құрманғазының
алғашқы ұстазы – Ұзақ болған. Ұзақпен бірге ел аралап, домбырашылық өнерін жетілдірген,
өнер сайысына түскен. Құрманғазының алғашқы күйлерінің бірі – «Кішкентай». Одан кейін
«Ақ бай», «Ақсақ киік», «Көбік шашқан», «Адай», т. б. күйлерін шығарған.
Күй анасы - Дина. Атақты күйші, композитор Дина Нүрпейісова да Орал облысы,
Бекетай құмында, қарапайым шаруаның отбасында туған. Әкесі Кенже Динаны бала кезінен
еркін өсірген. Ол 7-8 жасында қолына домбыра ұстайды. Тоғыз жасында ұстазы
Құрманғазымен танысады. Дина өз заманының белгілі күйшілерімен кездеседі. Олар: Ұзақ,
Түркеш, Көкбала және т. б. Осы күйшілердің шығармаларымен танысады. 1888 жылы
Құрманғазы Динаға: «Менің күйлерімді кейінгі ұрпаққа жеткіз», - деп өз домбырасын
ұсынған. Дина ұстазының өсиетін орындады. Динаның кең тараған күйлері: «Әсем қоңыр»,
«Той бастар», «Жеңіс», «Ана бұйрығы», «Бұлбұл», т. б.
(167 сөз)
1. Мәтін не туралы?
А) күй құдіреті
В) атақты күйшілер
С) танымал күйлер
D) барлық нұсқалар дұрыс
[1]
2. Сөйлемді өз сөзіңізбен жалғастырыңыз. Ойды қорытындылаңыз.
Күй - қазақ халқының ұлттық өнері.
____________________________________________________
[1]
3. Ақпараттарды дұрыс/бұрыс/айтылмаған нұсқасымен сәйкестендіріңіз.
1. Дина 5-6 жасында қолына домбыра ұстайды. А) дұрыс
2. Құрманғазының алғашқы ұстазы – Ұзақ. В) айтылмаған
3. Күй арқылы тазаруға, жан дүниеңді емдеуге
болады.
С) бұрыс
[2]
4. Мәтін бойынша мәліметтерді толықтырыңыз.
Құрманғазы күйлері
[1]
26
Оқылым
Мәтінді мұқият оқып, оқылым тапсырмаларын орындаңыз.
Компьютерлік графика – әртүрлі кескіндерді (суреттерді, сызбаларды,
мультипликацияларды) компьютердің көмегімен алатын информатиканың саласы.
Қазір кез келген мекемеде газеттер-журналға, жарнамаларға тапсырыс беру немесе
жарнамалық парақшалар мен буклеттер басып шығару қажеттілігі туындайды. Олардың
кейбіреулері арнайы дизайнерлік бюролар мен жарнамалық агенттіктерге тапсырыс берсе,
кейбіреулері программалық құралдарды пайдаланып, өздері жасайды.
Компьютерлік графиканың түрлері:
Ғылыми графика - Ең алғашқы графика, тек ғылыми және өндірістік есептерді шығару
үшін қолданылды. Есептерден шыққан нәтижелерді өңдеп, графиктер, мен диаграммалар,
сызбалар тұрғызған. Символдық режимде басып шығаратын.
Іскерлік графика – қандай да бір мекеме жұмысының көрсеткіштерін, жоспарын,
жетістіктерін, есеп құжаттарын, статистикалық есептерді және т. б. объектілерді көрнекі
түрде ұсынатын графика. Электрондық кестелер арқылы жасалады.
Конструкторлық графика - инженер-конструкторлардың, архитекторлардың, жаңа
техниканы ойлап шығарушы өнертапқыштардың жұмысында қолданылады. Бұл - ЖАЖ-дың
(жобалауды автоматтандыру жүйесі) міндетті элементі. Конструкторлық графика
құралдарын пайдаланып, жазықтықтағы кескіндерді (проекция, сызба) ғана емес, кеңістіктегі
үш өлшемді де жасауға болады.
Суреттеу графикасы (көркем графика) деп компьютер экранында ерікті түрде сурет
салу мен сызуды айтады. Бұнда қолданылатын қарапайым программалық жабдықтарды
графикалық редакторлар деп атайды.
Жарнамалық графика – теледидар пайда болғаннан кейін шықты. Қазір компьютермен
жарнамалық роликтер, мультфильмдер, компьютерлік ойындар, видеодәрістер мен
видеопрезентациялар жасалады. Оларды жасау үшін қолданылатын графикалық пакеттер
компьютерлердің жады мен жұмыс істеу жылдамдығын қажет етеді.
(191 сөз)
1. Мәтін не туралы? Бір сөйлеммен ғана жауап беріңіз.
___________________________________________________
[1]
2. Мәтіндегі мәліметтерді кесте/сызба түрінде ұсыныңыз.
[2]
Компьютерлік графика түрлері
27
3.Мәтін бойынша терминдер мен олар туралы ұғымдарды сәйкестендіріңіз. Ақпаратты
сызба не шартты белгілер түрінде ұсыныңыз.
[2]
Ғылыми графика, конструкторлық графика, өнертапқыш, теледидар, жазықтықтағы
кескіндер, жарнамалық роликтер, өндірістік есептер, видеодәрістер, символдық режим,
іскерлік графика, компьютердің жады, есеп құжаттары, графикалық редакторлар,
статистикалық есептер, жарнамалық графика, жұмыс істеу жылдамдығы, электрондық
кестелер, мультфильмдер, инженер-конструктор, компьютер экраны, архитектор, суреттеу
графикасы.
Үлгі:
Жазылым
«Ғаламторды дұрыс пайдалану – мәдениеттің белгісі. Дұрыс пайдаланбаған ғаламтор
адамзатқа қауіпті» деген пікірмен келісесіз бе? Неге? Тақырыпқа қатысты күрделі сөздерді
қолданып жазыңыз. Жазылымда ыңғайлас, қарсылықты, түсіндірмелі салалас құрмалас
сөйлемдерді қолданыңыз.
[10]
Айтылым
Берілген тақырыптардың бірін таңдап, жұпта диалог құрастырыңыз (əр оқушыға 2 минут).
Айтылымда екпін түрлерін дұрыс қолданыңыз.
Диалог тақырыптары
1. Біз отбасында Наурыз мерекесін қалай қарсы аламыз?
2. Төрт түлік малдың адамға пайдалы екенін білесіз бе?
3. Домбыра үйірмесіндегі қызықты оқиға
[10]
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Дағды № Жауап Балл Жалпы
балл
Тыңдалым
1 Д 1
5 балл
2 оқушы жауабы ескеріледі 1
3 1 – С, 2 – А, 3 – В 2
4 Құрманғазы күйлері: «Кішкентай»,
«Ақ бай», «Ақсақ киік», «Көбік
шашқан», «Адай».
1
1 Мәтін компьютерлік графиканың 1
28
Жазылым
Балл Мазмұны
(5 балл)
Тіл сапасы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес
келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді.
Лексикалық минимумды қолдануы
жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс.
Өте жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды өте
дұрыс қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
4
Жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын
жеткізеді.
Лексикалық минимумды жеткілікті
қолданады, стильдік қолданысы дұрыс.
Жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды дұрыс
қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
3
Қанағаттанарлық
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауға
тырысқан. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы орташа.
Қанағаттанарлық
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда ішінара
қателер жібереді.
Елеусіз қателер көп, бірақ ойды
түсінуге кедергі келтірмейді.
2
Төмен
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауы
шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар
көптеп кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Төмен
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда қателері көп
болғандықтан, ойды түсінуге кедергі
келтіреді.
1
Өте төмен
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды) мүлдем ескерілмеген.
Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес
емес.
Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық
минимумды қолдануы шектеулі.
Өте төмен
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда өрескел
қателер көп, ойды түсіну өте қиын.
Оқылым
түрлері туралы.
5 балл
2 Мәтіндегі мәліметтерді кесте/сызба
түрінде ұсына алады
2
3 Ақпаратты сызба не шартты белгілер
түрінде ұсынады.
2
10 балл
29
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы
(5 балл)
Сөз қолданысы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Тақырыпты және сұрақты өте жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы
тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде
жеткізеді.
Өте жақсы
Лексикалық минимумы мол, стильдік
қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық
нормаларды дұрыс қолданады. Арасында
елеусіз қателер жібергенімен, ойды
түсінуге кедергі келтірмейді.
4
Жақсы
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабын ойланып береді, ойын
орынды жеткізеді.
Жақсы
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
3
Қанағаттанарлық
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға
жауабын
ойланып береді, ойын орынды
жеткізеді.
Қанағаттанарлық
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
2
Төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қиналады. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Төмен
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы орташа.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
елеусіз қателер жібереді.
1
Өте төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қолдауды қажет етеді. Ойын
жеткізуде өрескел ауытқулар
кездеседі.
Өте төмен
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
қателерді жиі жібереді.
30
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
Жиынтық бағалауға шолу
4-тоқсандағы жиынтық бағалаудың матрицасы
Бөлім Тақырып Оқу мақсаттары *Тапсырма
түрлері
Балл
Тыңдалым
Жастықтың оты
қайдасың?
М.Жұмабаев
«Мен жастарға
сенемін» өлеңі
Ғылым мен
техниканың
соңғы
жаңалықтары
Майкл
Х.Харт «100 ұлы
адам» атты
кiтабын «Альберт
Эйнштейн»
Батыр туса – ел
ырысы.
А. Нұршайықов
«Аңыз бен
ақиқат» (үзінді)
7.Т4. Повестердің және
лирикалық поэзиялық
шығармалардан үзінді тыңдау,
тақырыбы мен идеясын
талдау
Көп таңдауы
бар сұрақтар
5
Оқылым
7.О5. Қосымша ақпарат
көздерінен алынған
мәліметтерді кесте,
диаграмма, сызба, шартты
белгілер түрінде ұсыну
Қысқа
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
5
Жазылым
және тілдік
бағдар
7.Ж2. Эссе құрылымы мен
дамуын сақтап, көтерілген
мәселе бойынша келісу-
келіспеу
себептерін айқын көрсетіп
жазу
7.ТБ1.4. Одағай түрлерін
мәтіннен ажырата алады,
ауызша жұмыстарда орынды
қолдану
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Айтылым 7.А4. Шығармадағы
кейіпкерлерге автор берген
мінездеменің тілдік
құралдарын талдау
Толық
жауапты
қажет ететін
сұрақтар
10
Ұзақтығы: 40 минут
Тыңдалым- 8 минут
Оқылым – 12 минут
Жазылым – 20 минут
Айтылым сабақтан тыс тексеріледі (әр оқушыға 2 минут беріледі)
Балл саны: 30
Тапсырмалар түрлері
Көп таңдауы бар сұрақтар
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсандық жиынтық бағалаудың нұсқасы 4 компоненттен тұрады: біріншісі - тыңдалым,
екіншісі - оқылым, үшіншісі - жазылым және тілдік бағдар, төртіншісі – айтылым және
тілдік бағдарды тексеруге арналған.
31
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма Қамтылатын мақсаттар Тапсырмалар
түрлері
*Тапсырмалар сипаттамасы *Орындау
уақыты,
мин
Балл
1-4 7.Т4. Повестердің және
лирикалық поэзиялық
шығармалардан үзінді тыңдау,
тақырыбы мен идеясын талдау
Көп таңдауы
бар сұрақтар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар 90 сөзден
тұратын лирикалық поэзиялық шығармалардан
үзіндіні 2 рет тыңдайды.
(аудио құралдар болмаған жағдайда мұғалім
өлеңді өзі 2 рет оқып береді).
Оқушылар мәтінді тыңдау барысында тест
тапсырмасын орындайды, төрт нұсқаның ішінен
дұрыс 1 жауапты белгілеп, өлеңнің тақырыбын,
негізгі идеясын, өлең жолының жалғасын табады
және
мәтінге байланысты үш ақпаратты
сәйкестендіреді. Мұғалім оқушының лирикалық
поэзиялық шығармалардан үзіндіні тыңдап,
тақырыбы мен идеясын түсінгенін бағалайды.
8 5
5-8 7.О5. Қосымша ақпарат
көздерінен алынған
мәліметтерді кесте, диаграмма,
сызба, шартты белгілер түрінде
ұсыну
Қысқа жауап
ты қажет
ететін сұрақ
тар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушылар
тақырыпқа қатысты 188 сөзден тұратын
шығарманы оқиды. Шығарма мазмұны бойынша
мәліметтерді шартты белгілер арқылы
толықтырады, берілген сұраққа мәтіндегі
деректерге негізделіп жауап береді.
Мұғалім оқушының мәтін мазмұнын түсінгенін
бағалайды.
12 5
9 7.Ж2. Эссе құрылымы мен
дамуын сақтап, көтерілген
мәселе бойынша келісу-келіспеу
себептерін айқын көрсетіп жазу
7.ТБ1.4. Одағай түрлерін
мәтіннен ажырата алады,
ауызша жұмыстарда орынды
қолдану
Жазбаша
толық жауап
ты қажет
ететін сұрақ
тар
Тапсырмалар жеке орындалады. Бірінші
тапсырмада оқушы эссе құрылымы мен дамуын
сақтап, көтерілген мәселе бойынша келісу-
келіспеу
себептерін айқын көрсетіп, 120-140 сөзден
тұратын эссе жазады.
20 10
32
10 7.А4. Шығармадағы
кейіпкерлерге автор берген
мінездеменің тілдік құралдарын
талдау
Толық жауап
ты қажет
ететін сұрақ
тар
Тапсырма жеке орындалады. Оқушы А.
Нұршайықов «Аңыз бен ақиқат» тақырыбына
кейіпкерлерге автор берген мінездеменің тілдік
құралдарын талдайды (әр оқушы 8-10 сөйлем айту
керек).
Мұғалім оқушының шығармадағы тілдік
құралдарын талдауын бағалайды.
Тыңдалым
сабақтан
тыс,
қосымша
уақытта
өткізіледі
(әр білім
алушыға
3-5 минут
беріледі)
Барлығы 40 минут 30
33
10
Тапсырмалар және балл қою кестеcі үлгісі
«Қазақ тілі Т2» пәнінен 4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Тыңдалым
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Абай Құнанбаев
Жастықтың оты, қайдасың,
Жүректі түртіп қозғамай?
Ғылымның біліп пайдасын,
Дүниенің көркін болжамай?
Адамның тауып айласын,
Кісілікті ойламай.
Қаруын көңіл сайласын,
Қолға ол түспес бойламай.
Махаббат, қызық кім көрер,
Оның да дәмін татпаса?
Біржола басты кім берер,
Жаныңа қайғы батпаса.
Аямай жанын дос ерер,
Жолдастықты ақтаса.
Алдыңа айдап кім келер,
Ерінбей жүріп бақпаса.
Мал бақпақтық шаруа боп,
Адал тауып асықпай.
Құр айғаймен әуре боп,
Өнердің жайын баса ұқпай.
Ендi ненi iстеймiз,
Бәрiнен де бос қалдық?
«Ауызға келiп түс» деймiз,
Қылып жүрiп құр салдық!
(82 сөз)
1. Өлеңнің тақырыбын анықтаңыз.
А) табиғат құбылыстары
B) жастар тәрбиесі
С) саясат мәселесі
D) ғашықтық
[1]
2. Өлеңнің негізгі идеясы қандай?
А) өз Отанының елдігін, ерлігін мадақтау
B) табиғаттың көрінісін сүйсіне жырлау
С) ауыл адамдарының тұрмысын сипаттау
D) білім алуға шақыру
[1]
34
3. Өлең жолын жалғастырыңыз. Жастықтың оты, қайдасың,
А) Жүректі түртіп қозғамай?
B) Дүниенің көркін болжамай?
С) Оның да дәмін татпаса?
D) Бәрiнен де бос қалдық?
[1]
4. Ақпаратты сәйкестендіріңіз.
[2]
Оқ
ыл
ым
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Үтік
1882 жылдың 16 маусымы ресми емес мереке - Үтік күні. Осы күні американдық
өнертапқыш Сэли Генри электр үтігін ойлап тапты. Үтік — киім-кешектердің
мыжылыстарын тегістейтін, яғни үтіктейтін тұрмыстық техника. Тігін жұмыстары кезінде
ылғалды-жылумен матаны тегістеу, тігістерді жатқызу, бөлшектерді созу және отырғызу,
желімдеу, форма беру үшін үтік өте қажет. Алайда үтіктеу бір қарағанда оңай көрінгенімен,
іс жүзінде кейбір маталардың қыртысын жазуға біраз әрекеттену керек екенін байқаймыз.
Киім қыртысын жаюдың амалдары. Бірінші кезекте матаның ішкі жағында
орналасқан затбелгісіне назар аударыңыз. Онда затты қалай күту керектігі жайлы барлық
мәліметтер жазылады. Егер үш нүктелі үтік белгісі тұрса, бұл матаны максималды
температурада үтіктеуге болады дегенді білдіреді. 200 С дейін температурамен мақта, зығыр
маталарын үтіктеуге болады. Екі нүктелі үтік белгісі орташа температурада, 130 С дейін
температурамен жібек, вискоза, полиэфир, полиэстерден жасалған киімдерді үтіктейді. Ал
бір нүктелі үтік белгісі сәл қыздырылған 120 С дейін температурамен нейлон, капрон,
вискоза, полиакрил, полиамид, ацетатты ұқыптап үтіктеу керек екендігін білдіреді. Үтік
белгісі сызылған болса, онда бұл затты үтіктеуге болмайды деген сөз.
Үтіктеу кезінде су сепкішті пайдаланбағаныңыз жөн, кейбір кезде бұл жібек матаның
бетіне дақ қалдыруы мүмкін. Үтіктің су қоймасындағы судың мөлшері мен тазалығын
қадағалауды ұмытпаңыз. Тек таза суды пайдаланыңыз.
(187 сөз)
Төмендегі сұрақтарға мәтіндегі деректерді қолдана отырып, жауап беріңіз.
1. Мәтін бойынша берілген шартты белгілерді ашып жазыңыз.
[1]
1. «Жастықтың оты, қайдасың?» A. қазақ халқының ұлы ақыны
2. Абай Құнанбаев - B. өлеңнің түрі
3. Лирика - C. Абайдың өлеңі
35
2. Бір нүктелі белгімен қандай мата түрін үтіктейміз?
А) вискоза, зығыр, нейлон, капрон
В) мақта, зығыр, полиакрил, полиамид
С) жібек, вискоза, полиэфир, полиэстер
D) нейлон, капрон, вискоза, ацетат
[1]
3. Үтіктеудің маңызын мәтіннен тауып, тізбектеп жазыңыз.
_____________________________________________________________
[1]
4. Қалай ойлайсыз, үтіктеуде шартты белгілерді білу қажет пе? Себебін жазыңыз.
______________________________________________________________
[1]
5. Зат белгісін қай жерден табуға болады?
__________________________________________________________
[1]
Жазылым
1. Эссе құрылымы мен дамуын сақтап, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу
себептерін айқын көрсетіп жазыңыз. 120-140 сөз. Жазылым мәтінінде одағай сөздерді
қолданыңыз.
Тақырыбы: Роботтар адам орнын алмастырады.
[10]
Айтылым
Берілген тақырып бойынша 2 минуттық монолог құрастырыңыз. Кейіпкерге автор берген
мінездеменің тілдік құралдарын талдап көрсетіңіз (стилі, тілі, сөздік қоры, мазмұны,
грамматикалық және лексикалық құрылымдарды қолдануы, т.б.)
А. Нұршайықов «Аңыз бен ақиқат»
[10]
36
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Жазылым
Балл Мазмұны
(5 балл)
Тіл сапасы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес
келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді.
Лексикалық минимумды қолдануы
жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс.
Өте жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды өте
дұрыс қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
Дағды № Жауап Балл Жалпы
балл
Тыңдалым 1 B 1
5 балл
2 D 1
3 А 1
4 1 - C
2 - A
3 - B
2
Оқылым 1
Жоғары температурамен (200
С дейін) үтіктеу (мақта,
зығыр)
Орташа температурамен (130
С дейін) үтіктеу (жібек,
вискоза, полиэфир, полиэстер)
Сәл қыздырылған
температурамен (120 С дейін)
үтіктеу (нейлон, капрон,
вискоза, полиакрил,
полиамид, ацетат)
Үтіктеуге болмайды
1
5 балл
2 D
3 Тігін жұмыстары кезінде ылғалды-
жылумен матаны тегістеу, тігістерді
жатқызу, бөлшектерді созу және
отырғызу, желімдеу, форма беру үшін
үтік өте қажет / оқушының жауабы
ескеріледі.
1
4 Онда затты қалай күту керектігі жайлы
барлық мәліметтер жазылады /
оқушының жауабы ескеріледі.
1
5 Матаның ішкі жағында орналасқан /
оқушының жауабы ескеріледі.
1
10 балл
37
4
Жақсы
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын
жеткізеді.
Лексикалық минимумды жеткілікті
қолданады, стильдік қолданысы дұрыс.
Жақсы
Грамматикалық және
пунктуациялық тұлғаларды дұрыс
қолданады.
Елеусіз қателері ойды түсінуге
кедергі келтірмейді.
3
Қанағаттанарлық
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауға
тырысқан. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы орташа.
Қанағаттанарлық
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда ішінара
қателер жібереді.
Елеусіз қателер көп, бірақ ойды
түсінуге кедергі келтірмейді.
2
Төмен
Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және
қорытынды), жанрын, стилін сақтауы
шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар
көптеп кездеседі.
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Төмен
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда қателері көп
болғандықтан, ойды түсінуге кедергі
келтіреді.
1
Өте төмен
Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және
қорытынды) мүлдем ескерілмеген.
Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес
емес.
Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық
минимумды қолдануы шектеулі.
Өте төмен
Грамматикалық және пунктуациялық
тұлғаларды қолдануда өрескел
қателер көп, ойды түсіну өте қиын.
Айтылым
Балл Негізгі ойды ашуы
(5 балл)
Сөз қолданысы
(5 балл)
5
Өте жақсы
Тақырыпты және сұрақты өте жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы
тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде
жеткізеді.
Өте жақсы
Лексикалық минимумы мол, стильдік
қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық
нормаларды дұрыс қолданады.
Арасында елеусіз қателер
жібергенімен, ойды түсінуге кедергі
келтірмейді.
4
Жақсы
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын
ойланып береді, ойын орынды жеткізеді.
Жақсы
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
3
Қанағаттанарлық
Тақырыпты және сұрақты жақсы
түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын
ойланып береді, ойын орынды жеткізеді.
Қанағаттанарлық
Лексикалық минимумы жеткілікті,
стильдік қолданысы дұрыс.
Орфоэпиялық нормаларды қолданады.
Арасында қателер жібереді.
38
2
Төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қиналады. Ойын жеткізуде ішінара
ауытқулар кездеседі.
Төмен
Лексикалық минимумды қолдануға
тырысады, стильдік қолданысы
орташа.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
елеусіз қателер жібереді.
1
Өте төмен
Тақырып пен сұрақты түсінуде және
күтпеген сұрақтарға жауап беруде
қолдауды қажет етеді. Ойын жеткізуде
өрескел ауытқулар кездеседі.
Өте төмен
Лексикалық минимумды қолдануы
шектеулі, стильдік қолданысы төмен.
Орфоэпиялық нормаларды қолдануда
қателерді жиі жібереді.